ابوذر غفاری
أَبُو ذَرّ | |
---|---|
نام در زمان تولد | جُنْدَب بن جُنادة |
متولد | حجاز |
وفات | ۶۵۳ میلادی (۳۲ هجری) ربذه، حجاز |
ملیت | مردم عرب |
دیگر نامها | بریر |
شناختهشده برای | صحابه محمد، علی بن ابیطالب |
دین | اسلام |
والدین | جُناده و رَمله |
جندب بن جناده بن کعیب بن صعیر مشهور به ابوذر غفاری از صحابه محمد و راویان حدیث بود که یکی از ارکان اربعه در نزد شیعیان شمرده میشود. او از بنیغفار از تیره بنیکنانه از عرب عدنانی و از ساکنان اطراف مکه بود. بر اساس گزارش طبقات الکبری و اسد الغابه پنجمین فردی است که مسلمان شد. دربارهٔ زندگی پیش از اسلام آوردنش اطلاعاتی در دست نیست. ابوذر در غزوههایی چون ذاتالرقاع، بنیمصطلق و عمره القضاء همراه با پیامبر اسلام شرکت کرده است. بنابر نقلهای تاریخی، از کسانی مانند عبدالله بن مسعود، هلال مولی مغیره بن شعبه، سلمان و منذر بن عمرو به عنوان برادر ابوذر نام برده شده که پیامبر اسلام میانشان پیمان برادری برقرار کرده است.
نام و نسب
نام او را جندب و به نقلی بریر گزارش کردهاند. جندب به معنای نوعی ملخ است و گویند چون اسلام پذیرفت، محمد، پیامبر اسلام، نام او را به عبدالله تغییر داد. نام پدر او را جناده و برخی منابع سکن گزارش کردهاند. او از قبیله غفار، شاخهای از قبیله بزرگ مضر است.[۱] با این وجود برخی منابع او از بنیغفار از تیره بنیکنانه از عرب عدنانی و از ساکنان اطراف مکه بود.[۲] جد او را جناده بن کعیب بن صعیر دانستهاند.[۳] مادر او را رمله بنت وقیعه غفاریه گزارش کردهاند.[۴]
زندگی
دربارهٔ زندگی ابوذر پیش از اسلام آوردنش اطلاعاتی در دست نیست.[۵]
پس از پذیرش اسلام
ابوذر غفاری، یکی از ارکان اربعه در نزد شیعیان شمرده میشود.[۶][۷] بر اساس گزارش طبقات الکبری و اسد الغابه پنجمین فردی است که مسلمان شد.[۸] برخی منابع او را سومین یا چهارمین مسلمان هم گزارش کردهاند. منابع گفتهاند که او پس از پذیرش اسلام، به قبیله خود بازگشت.[۹]
ابوذر در غزوههایی چون ذاتالرقاع، بنیمصطلق و عمره القضاء همراه با پیامبر اسلام شرکت کرده است.[۱۰] او در غزوههای بدر و احد و احزاب شرکت نداشت و پس از پایان آن غزوهها بود که مسلمان شد.[۱۱]
بنابر نقلهای تاریخی، از کسانی مانند عبدالله بن مسعود، هلال مولی مغیره بن شعبه، سلمان و منذر بن عمرو به عنوان برادر ابوذر نام برده شده که پیامبر اسلام میانشان پیمان برادری برقرار کرده است.[۱۲]
پس از درگذشت محمد
پس از درگذشت محمد، از حامیان علی بن ابیطالب ماند و از شرکتکنندگان در تشییع جنازه فاطمه زهرا دختر محمد بود. او در زمان محمد و خلافت خلفای راشدین هیچگونه مسئولیت سیاسی را نپذیرفت و از آن دوری میکرد. اما نسبت به زمامداری عثمان و کاخسازی معاویه در شام اعتراضاتی داشت و مخالفتش را علناً اظهار کرد.[۱۳] سرانجام ابوذر غفاری، به جهت این مخالفتها، به ربذه، تبعید شد و در کنار همسر یا تنها دخترش به سال ۳۲ هجری قمری درگذشت. مالکاشتر بر او نماز خواند و وی را در همانجا به خاک سپردند. برخی منابع، او را راوی حدیث سفینه دانستهاند.[۱۴]
پانویس
ارجاعات
- ↑ اختری، «ابوذر غفاری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه امام رضا.
- ↑ اختری، «ابوذر غفاری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه امام رضا.
- ↑ اختری، «ابوذر غفاری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
- ↑ اختری، «ابوذر غفاری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
- ↑ اختری، «ابوذر غفاری»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه امام رضا.
- ↑ واسعی، «ابوذر غفاری»، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
منابع
- واسعی، سید علیرضا (۱۳۹۶). «ابوذر غفاری». دانشنامه امام رضا. قم: مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
- واسعی، سید علیرضا (۱۳۹۸). «ابوذر غفاری». دانشنامه حج و حرمین شریفین. قم: پژوهشکده حج و زیارت.
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابوذر غفاری». دایرهالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.