فرزندان علی بن ابی‌طالب

منابع در تعداد فرزندان علی بن ابی‌طالب دچار اختلاف هستند. در ارشاد شیخ مفید و اعلام الوری، تعداد فرزندان علی، ۲۷ نفر، در کشف الغمه اربلی ۲۸ نفر، در تذکرة الخواص ۳۴ نفر، در طبقات ابن سعد ۳۴ نفر، در ینابیع المودة ۳۵ نفر و در تهذیب الکمال ۳۶ نفر گزارش شده‌اند.

تعداد همسران و فرزندان علی بن ابی‌طالب

علی ۹ زن و چندین کنیز داشت و دارای ۱۴ پسر و ۱۹ دختر بود که از میان آنان حسن، حسین، عباس، و محمد حنفیه مشهورترند. طبق منابع شیعی تعداد کل فرزندان علی ۲۷ یا ۲۸ بود. با این وجود در میان همین منابع نیز اختلاف‌هایی وجود دارد. به‌طور کلی، منابع اسلامی در تعداد فرزندان علی بن ابی‌طالب دچار اختلاف هستند. در ارشاد شیخ مفید و اعلام الوری، تعداد فرزندان علی، ۲۷ نفر، در کشف الغمه اربلی ۲۸ نفر، در تذکرة الخواص ۳۴ نفر، در طبقات ابن سعد ۳۴ نفر، در ینابیع المودة ۳۵ نفر و در تهذیب الکمال ۳۶ نفر گزارش شده‌اند. از میان فرزندان علی، ۵ نفر صاحب نسل شدند.

فاطمهٔ زهرا، دختر محمد و خدیجه، همسر علی بن ابی‌طالب، مادر حسن و حسین، و یکی از پنج عضو آل عباست. علی تا زمانی که فاطمه زنده بود همسر دیگری نداشت، اما پس از او با زنان متعددی ازدواج کرد. به‌جز ۴ فرزندی که از فاطمه داشت، بقیه فرزندانش از همسران دیگر او بودند.

حسن بزرگ‌ترین پسر علی و فاطمهٔ زهرا و دومین امام شیعه است که طبق روایات در ۶۲۵ میلادی در مدینه به دنیا آمد. بعد از درگذشت علی، برای مدت کوتاهی در کوفه بر بخشی از سرزمین‌های مسلمانان خلافت کرد و سپس طبق عهدنامهٔ صلح با معاویه از قدرت کناره گرفت. او در ۶۷۰ میلادی در مدینه مسموم شد و درگذشت. حسین دومین پسر علی و فاطمه زهرا و سومین امام شیعه است که طبق بیشتر روایات در ۶۲۶ میلادی در مدینه به دنیا آمد. وی در سال ۶۸۰ میلادی علیه یزید قیام کرد و در نبرد کربلا به همراه یارانش کشته شد. در این نبرد علاوه بر حسین، شش تن دیگر از فرزندان علی نیز کشته شدند که چهار نفر آن‌ها پسران فاطمهٔ کلابیه معروف به ام‌البنین بودند. همچنین سه پسر حسن و دو فرزند حسین در نبرد کشته شدند. مادر محمد حنفیه، کنیزی آزادشده به نام خوله دختر جعفر حنفیه بود.

خاندان علی

نسل علی از فاطمهٔ زهرا به‌عنوان شریف یا سید شناخته می‌شوند. آن‌ها به‌عنوان تنها نسل بازمانده از محمد، مورد احترام شیعه و سنیاند.

خاندان علی رهبری مسلمانان را منحصر به اهل البیت می‌دانستند و در دوران‌های مختلف قیام‌های متعددی ضد حاکمان وقت انجام دادند. از مهم‌ترین این قیام‌ها می‌توان نبرد کربلا، قیام مختار ثقفی از طرف محمد حنفیه، قیام زید بن علی و قیام یحیی بن زید ضد امویان را نام برد. بعدها خاندان علی ضد عباسیان نیز قیام کردند که از مهم‌ترین آنان می‌توان به قیام صاحب فخ و قیام محمد ابن عبدالله نفس زکیه اشاره کرد. در حالی که هیچ‌یک از این قیام‌ها موفق نبود، سرانجام ادریسیان، فاطمیان، و علویان طبرستان توانستند اولین حکومت‌ها از خاندان علی را تشکیل دهند.

فهرست فرزندان علی بن ابی‌طالب به تفکیک مادر

دختران علی: رقیه، خدیجه، رمله کبری، رقیه صغری، ام جعفر،

فهرست فرزندان علی

نام مادر	ردیف	نام فرزند	تاریخ ولادت	تاریخ درگذشت	محل تدفین	توضیحات
فاطمه زهرا	۱	حسن			مدینه
	۲	حسین			کربلا
	۳	زینب			دمشق
	۴	ام‌کلثوم			دمشق
	۵	محسن			مدینه	سقط شده در ماجرای هجوم به خانه علی
فاطمه بنت حزام (ام البنین)	۶	عباس		۶۱ ه‍. ق	کربلا
	۷	عثمان
	۸	عبدالله
	۹	جعفر
لیلی بنت مسعود دارمیه	۱۰	ابوبکر		۶۱ ه‍. ق	کربلا
	۱۱	عبیدالله
زرقاء (ام ولد)	۱۲	محمداصغر		۶۱ ه‍. ق	کربلا
اسماء بنت عمیس	۱۳	یحیی
	۱۴	عون
امامه	۱۵	محمداوسط	۱۴ ه‍.ق	۶۵ ه‍.ق	آران و بیدگل	مشهور به هلال بن علی و عبدالرحمان، که در آران و بیدگل مدفون است.
صهبا تغلبیه (ام حبیب)	۱۶	عمر				یک عمر دیگر برای علی گزارش شده است که در نبرد کربلا کشته شده است.
	۱۷	عباس‌اصغر		۶۱ ه‍. ق	کربلا
	۱۸	رقیه
محیا بنت امرالقیس	۱۹	ام‌یعلی				این دختر در سن خردسالی درگذشت.
خوله بنت جعفر بن قیس	۲۰	محمد حنفیه				خوله از کنیزان علی بود که در جنگ برموک اسیر شد.
ام‌سعید بنت عروه بن مسعود	۲۱	ام‌الحسن
	۲۲	رمله کبری
ام ولدهای نامشخص	۲۳	ام‌هانی
	۲۴	میمونه
	۲۵	زینب صغری
	۲۶	رمله صغری
	۲۷	ام‌کلثوم صغری
	۲۸	فاطمه
	۲۹	امامه
	۳۰	خدیجه صغری
	۳۱	خدیجه کبری
	۳۲	ام‌کرام
	۳۳	ام‌سلمه
	۳۴	جمانه
	۳۵	نفیسه
	۳۶	صفیه
	۳۷	سکینه

پانویس

منابع

منابع فارسی و عربی

• بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
• زریاب، عباس؛ زرین‌کوب، غلامحسین (۱۳۸۰). «علی». دانشنامه فارسی. تهران: امیرکبیر. شابک ۹۶۴-۳۰۳-۰۴۶-۶.
• مرتضی عاملی، جعفر (۱۳۸۸). الصحیح من سیرة الامام علی علیه السلام. بیروت: مرکز الاسلامیه للدراسات. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۰۷۲۴-۵-۳.

منابع انگلیسی

• Daftary, Farhad (2014). "ʿAlids". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی) (3rd ed.). Leiden: Brill Online.
• Donzel, E J van (1994). Islamic Desk Reference (به انگلیسی). Leiden: E.J. Brill.
• Gleave, Robert M. (2014). "ʿAlī b. Abī Ṭālib". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی) (3rd ed.). Leiden: Brill Online.
• Madelung, Wilferd (2003). "Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی) (online ed.). Archived from the original on 17 November 2013. Retrieved 5 July 2012.
• Madelung, Wilferd (2004). "Ḥosayn b. ʿAli". Encyclopaedia Iranica (به انگلیسی) (online ed.). Archived from the original on 17 November 2013. Retrieved 23 March 2008.
• Nasr, Seyyed Hossein (2012). "ʿAlī". Encyclopædia Britanica (به انگلیسی). Archived from the original on 14 May 2014. Retrieved 21 March 2012.
• Poonawala, Ismail (2011). "ʿAlī b. Abī Ṭāleb". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی) (online ed.). Archived from the original on 16 November 2013. Retrieved 21 March 2012.
• Veccia Vaglieri, Laura (2014). "ʿAlī b. Abī Ṭālib". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. ۱ (2nd ed.). Leiden: E. J. Brill. p. ۳۸۱–۸۶.