مالک بن حارث بن عبد یغوث نخعی معروف به مالک اشتر متوفای ۳۷ یا ۳۸ هـ.ق. (۶۵۷ میلادی)، نامدارترین سردار سپاه علی بن ابی‌طالب در جنگ‌های جمل و صفین بود.[۱]ابن‌اعثم علت نامگذاری لقب «اشتر» بر او را جراحتی می‌داند که در جنگ مسلمانان با رومیان در زمان خلیفهٔ دوم رخ داد،[۲] نام این نبرد را جنگ یرموک گزارش کرده‌اند۔ اشتر به معنای مردی است که پلک چشمش برگشته است. او از مخالفان سرسخت خلیفه سوم بود و هنگام شورش در مدینه که به قتل خلیفه عثمان انجامید، مالک دویست تن را از کوفه به مدینه آورد و از کسانی بود که خانه عثمان را محاصره کردند و نام وی حتی در بین قاتلان خلیفه ذکر شده است.[۳]
پس از این که مالک به عنوان حاکم مصر از سوی علی بن ابی‌طالب انتخاب شد؛ او عازم آن شهر گردید. اما هرگز بدانجا نرسید و بر اثر مسمومیت جان باخت. هنگامی که خبر درگذشت او به معاویه رسید، معاویه جمله معروفی گفت: «خداوند سپاهیانی از عسل دارد» که معاویه را به عنوان تحریک‌کنندهٔ قتل اشتر مورد اتهام قرار می‌دهد.[۴]
