شیعه دوازده‌امامی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اسلام در ایران}} | {{اسلام در ایران}} | ||
{{شیعه}} | {{شیعه}} | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۲: | ||
{{علی بن ابی‌طالب-افقی}}{{حسن مجتبی-افقی}}{{مذاهب اسلامی}} | {{علی بن ابی‌طالب-افقی}}{{حسن مجتبی-افقی}}{{مذاهب اسلامی}} | ||
{{شیعه-افقی}} | {{شیعه-افقی}} | ||
{{ | {{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
[[رده:شیعه دوازده‌امامی| ]] | [[رده:شیعه دوازده‌امامی| ]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۶
| اسلام در ایران |
|---|
| تاریخ اسلام در ایران |
| عالمان |
| فرقه‌ها |
| فرهنگ |
| معماری |
| تشکیلات |
شیعه دوازده‌امامی با نام دیگر شیعه اثنىٰ‌عشری و بعضا با عنوان امامیه نیز شناخته می‌شوند؛ یکی از فرقه‌های اسلامی زیر شاخه از مذهب تشیع است که در برابر اهل سنت در اسلام شکل گرفته‌اند.
باورها
امامت
گسترده‌ترین بحث دربارهٔ امامت در نزد شیعه امامیه یا اثنی عشری گزارش شده است. بنابه گزارش دانشنامه جهان اسلام، این گروه از شیعیان به جهت اعتقاد به امامت دوازده امام — شامل علی بن ابی‌طالب و یازده نفر از فرزندانش — به این نام مشهور شده‌اند.[۱] مقام امامت در دیدگاه آنها از نقش و جایگاهی معنوی حکایت دارد که عبارت‌اند از «مرجعیت انحصاری دینی» که شیعیان امامیه برای امامان خویش قائلند.[۲][۳][۴] شیعیان دربارهٔ انتصاب امام بر این باورند که امری «الهی بوده» و از طریق «نص» انجام می‌پذیرد. «عصمت»، «علم» و «قدرت» نیز از ویژگی‌های خاص امام در نزد شیعیان برشمرده شده است. باور شیعیان امامیه دربارهٔ امامت از جهات مختلفی با عقاید فرقه‌های دیگر شیعه مانند کیسانیه، زیدیه و اسماعیلیه متفاوت است در حالیکه در معیّن بودن امام همگی اتفاق نظر دارند.[۵] شیعیان، امام را از نظر عقیده و ایمان، التزام به مکارم و فضیلت‌های اخلاقی، آشنایی کامل و درست با احکام و قوانین واقعی اسلام، عبادت خدا و انجام وظایف دینی، برجسته‌ترین و بهترین فرد زمان خود می‌دانند؛ لذا به دلیل این فضیلت‌ها، امام را در رتبه بعد از پیامبر می‌دانند که می‌تواند در جایگاه جانشینی پیامبر و پیشوای مردم قرار بگیرد.[۶]
عصمت
عصمت پیامبران، علی بن ابی‌طالب، حسن مجتبی و حسین بن علی و نُه نفر از فرزندان حسین که نام‌شان برده نشده‌است، در روایتی منتسب به پیامبر اسلام آمده‌است. در روایتی دیگر، که محمد خطاب به سلمان فارسی دارد، این نُه نفر به‌روشنی یاد شده‌اند و فاطمه زهرا نیز نام برده شده‌است. در همین روایت آمده‌است که پیامبر، فاطمه زهرا و دوازده امام، «پیش از خلقت» از نور آفریده شده‌اند. تفسیر آیهٔ نور[یادداشت ۱] در رابطه با این سرچشمهٔ نوری چهارده معصوم است. درواقع، تقریباً هر مرجع قرآنی به نور، اشاره به آنان دارد. به‌گفتهٔ جعفر صادق، خلقت چهارده معصوم از نور، تا چهارده‌هزار سال مقدّم بر همهٔ موجودات دیگر بود. در روایات دیگر آمده‌است که چهارده معصوم از «طینَتی عِلّیّین»، «طینتی سفید»، «طینتی از جوهرهٔ زیر عرش» و «طینتی عرشی» خلق شده‌اند.[۷]
توالی چهارده معصوم بر روی زمین، بازتاب عهدی در نظر گرفته می‌شود که در اَزَل در پاسخ به پرسش الهی بستند که «آیا من سَرورِ شما نیستم؟»[یادداشت ۲]؛ و خطِّ نسلیِ پیوند میان آنان، به‌عنوان نشانه‌ای قابل مشاهده از منشأ مشترک آنان به‌عنوان یک عنصر نورانی تلقی می‌شود. حتی نطفه‌های به‌وجودآورندهٔ آنان از سرچشمه‌ای آسمانی بودند. با توجه به اینکه محمدباقر مجلسی لازم دید اعتقاد به تَفویضِ وظیفهٔ خلقت به چهارده معصوم را نفی کند، نتیجه گرفته می‌شود که ظاهراً این تمایل وجود داشته‌است. بااین‌حال گفته می‌شود که چهارده معصوم، شاهد خلقت بوده‌اند؛ و حدیثی منسوب به محمد باقر، امام پنجم، بیان می‌کند: «ما امامان یا چهارده معصوم وسیله (سبب) برای خلقت هستیم.» میان دانشمندان شیعه توافقی کلی وجود دارد که همهٔ چهارده معصوم بر دیگر آفریدگان حتّی پیامبران اولوالعزم برتری دارند.[۸]
پانویس
یادداشت‌ها
- ↑ اللَّـهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَكَةٍ زَيتُونَةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُّورٌ عَلَي نُورٍ ۗ يَهْدِي اللَّـهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ ۚ وَيَضْرِبُ اللَّـهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّـهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَلِيمٌ (ترجمه: خدا نور آسمانها و زمین است. مَثَل نور او چون چراغدانی است که در آن چراغی، و آن چراغ در شیشه‌ای است. آن شیشه گویی اختری درخشان است که از درخت خجسته زیتونی که نه شرقی است و نه غربی، افروخته می‌شود. نزدیک است که روغنش -هر چند بدان آتشی نرسیده باشد- روشنی بخشد. روشنیِ بر روی روشنی است. خدا هر که را بخواهد با نور خویش هدایت می‌کند، و این مَثَلها را خدا برای مردم می‌زند و خدا به هر چیزی داناست.)[۲۴–۳۵]
- ↑ وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِي آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَي أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ ۖ قَالُوا بَلَي ۛ شَهِدْنَا ۛ أَن تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَـٰذَا غَافِلِينَ (ترجمه: و هنگامی را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم، ذریه آنان را برگرفت و ایشان را بر خودشان گواه ساخت که آیا پروردگار شما نیستم؟ گفتند: «چرا، گواهی دادیم» تا مبادا روز قیامت بگویید ما از این [امر] غافل بودیم.)[۷–۱۷۲]
ارجاعات
- ↑ Robert Gleave, “IMAMATE”, Encyclopaedia of Islam and the Muslim World.
- ↑ Robert Gleave, “IMAMATE”, Encyclopaedia of Islam and the Muslim World.
- ↑ حقیقت خواه، معینی و ، «رمز گشایی از تشبیه عددی ائمه به نقبای بنی اسرائیل»، فصلنامه امامت پژوهی، ۵۷–۸۸.
- ↑ مطهری، امامت و رهبری، ۱: ۳۷.
- ↑ بیات، «امامت از دیدگاه شیعه دواده امامی با تکیه بر براهین عقلی و آیات و روایات»، سراج منیر، ۷–۳۴.
- ↑ امینی، امامت و امامان علیهم السلام، ۲۷.
- ↑ Algar, “Čahārdah Maʿṣūm”, Iranica.
- ↑ Algar, “Čahārdah Maʿṣūm”, Iranica.
منابع
- غلامحسین تاجری‌نسب (۱۳۸۷)، فرجام‌شناسی حیات انسان (ریشه و پیشینه و اساس دینی مهدویت)، تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر
- حقیقت خواه، امیر رضا؛ معینی، محمد رضا (۱۳۹۲). «رمزگشایی از تشبیه عددی ائمه به نقبای بنی اسرائیل». امامت پژوهی. ۳ (۱۲): ۵۷–۸۸.
- مطهری، مرتضی (۱۳۸۰). امامت و رهبری. تهران: صدرا.
- امینی، ابراهیم (۱۳۸۸). امامت و امامان علیهم السلام. قم: بوستان کتاب.
- بیات، محمد حسین (۱۳۹۲). «امامت از دیدگاه شیعه دوازده امامی با تیکه بر براهین عقلی و آیات و روایات». سراج منیر. ۴ (۱۲): ۷–۳۴.
- Algar, H (1990). "Čahārdah Maʿṣūm". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 25 August 2017.
- Robert Gleave (2003). "IMAMATE". In Martin, .Richard C (ed.). Encyclopedia of Islam & the Muslim World (به انگلیسی). Macmillan Reference Usa.
| زندگی | |
|---|---|
| تبار | |
| القاب | |
| آثار | |
| بستگان | |
| اصحاب و شاگردان | |
| در آیات و روایات | |
| هنر و ادبیات |
|
| مرتبط | |
| تاریخ |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| جغرافیا | |||||||||||
| عقاید |
| ||||||||||
| معارف | |||||||||||
| کسان | |||||||||||
| ساختار |
| ||||||||||
| فرهنگ | |||||||||||
| رسانه | |||||||||||
| مؤسسات و احزاب | |||||||||||
| انجمنها |
| ||||||||||
| میراث |
| ||||||||||