سوره انعام
| انعام | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| دسته‌بندی | مکی | ||||
| اطلاعات آماری | |||||
| شمارهٔ نزول | ۵۵ | ||||
| جزء | ۷ و ۸ | ||||
| شمار آیه‌ها | ۱۶۵ | ||||
| شمار واژه‌ها | ۳۲۵۰ یا ۳۸۵۰ | ||||
| شمار حرف‌ها | ۱۲۲۴۰ یا ۱۲۲۵۴ | ||||
| متن سوره | |||||
 | |||||
|
|
||||
سوره انعام ششمین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و پنجاه و پنجمین سوره از نظر ترتیب نزول مشهور است که پیش از سوره صافات و پس از سوره حجر نازل شده است. تعداد آیات این سوره در نزد کوفیان ۱۶۵، بصریان و شامیان ۱۶۶ و حجازیان ۱۶۷ آیه است و ۳۸۵۰ یا ۳۲۵۰ کلمه و ۱۲۲۵۴ یا ۱۲۲۴۰ حرف دارد. بنابه گزارش تمامی منابع اسلامی از سوره‌های مکی قرآن است که یکجا و یک بار در مکه نازل شده است. «انعام» تنها نامی است که برای این سوره گفته شده و از همان عصر نزول قرآن به این نام مشهور بوده است. در علت نام‌گذاری سوره گفته شده که از مجموع ۳۲ بار کاربرد کلمه «انعام» در سوره‌های قرآن، ۶ بار آن در این سوره آمده است. از ویژگی‌های این سوره بیان احکام فقهی در مورد استفاده از چهارپایان است که شامل حرمت خوردن گوشت میته و خون، حرمت گوشت ذبح شده بدون ذکر نام خداوند و حکم اضطرار می‌شود. از دیگر مباحث مطرح شده در این سوره، توحید و صفات خدا، وحی و نبوت، معاد و بیان ثواب و عقاب اعمال، داستان ابراهیم و مناظرات او با کافران است.[۱][۲]
نام
«انعام» تنها نامی است که برای این سوره گفته شده و از همان عصر نزول قرآن به این نام مشهور بوده است. در علت نام‌گذاری سوره گفته شده که از مجموع ۳۲ بار کاربرد کلمه «انعام» در سوره‌های قرآن، ۶ بار آن در این سوره آمده است.[۳]
ساختار و محتوا
سوره انعام ششمین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و پنجاه و پنجمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره صافات و پس از سوره حجر نازل شده است. از سوره‌های جمعی النزول، مشیّعة النزول و سبع طوال محسوب می‌شود که چهارده آیه ناسخ و منسوخ دارد. سوره‌ای مکی است که در یک نوبت و در یکجا بر پیامبر اسلام نازل شده است. اما به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، به عقیده بعضی از مفسران، محل نزول نه آیه از این سوره در مدینه بوده است.[۴] سوره انعام طولانی‌ترین سوره از مجموعه پنج سوره‌ای است که با الحمدللّه (حامدات) آغاز می‌شود و حجم آن برابر با مجموع چهار سوره دیگر است. به گزارش دایرة المعارف بزرگ اسلامی، سوره انعام، اعلامیه جامع از شریعت اسلام است و این سوره مانند یک خطبه طولانی و مهم دو بخش مقدمه و خاتمه دارد. در مقدمه سوره، به‌طور اختصار، همه اسلام در برابر تمام کفر معرفی می‌گردد و در خاتمه آن، پیامبر اسلام از جانب خداوند مأمور می‌شود که دین اسلام را که همان دین حنیف ابراهیم است؛ به عنوان تنها دین خدا و برنامه زندگی انسان معرفی کند و خود را «اول المسلمین» بخواند. گفتگوهای این سوره بر پایه مباحث اصول عقاید یعنی توحید، نبوت و معاد شکل گرفته و به اعتقاد برخی مفسران، اصول دین و به ویژه توحید محور اصلی کلام و سخن در سوره انعام است.[۵] از دیگر ویژگی‌های مهم این سوره بیان احکام فقهی در مورد استفاده از چهارپایان (انعام) است که شامل حرمت خوردن گوشت میته و خون، حرمت گوشت ذبح شده بدون ذکر نام خداوند و حکم اضطرار می‌شود. از دیگر مباحث مطرح شده در این سوره، وحی، صفات خدا، بیان ثواب و عقاب اعمال، داستان ابراهیم و مناظرات او با کافران است.[۶]
پانویس
ارجاعات
منابع
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره انعام». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- لسانی فشارکی، محمدعلی (۱۳۸۸). «انعام». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.