سوره دخان

سورهٔ قرآن

دخان
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۶۴
جزء	۲۵
شمار آیه‌ها	۵۹
شمار واژه‌ها	۳۴۶
شمار حرف‌ها	۱۴۷۵
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
زخرف زخرف	جاثیه جاثیه

سوره دخان چهل و چهارمین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و شصت و چهارمین سوره از نظر ترتیب نزول مشهور است که پیش از سوره جاثیه و پس از سوره زخرف نازل شده است. تعداد آیات این سوره ۵۹ آیه است و ۳۴۶ کلمه و ۱۴۳۱ یا ۱۴۷۵ حرف دارد. بنابه گزارش تمامی منابع اسلامی از سوره‌های مکی قرآن است که پیش از هجرت نازل شده است. از نظر کمیت از سوره‌های مثانی قرآن و کم‌تر از یک حزب قرآن است. یک آیه منسوخ دارد. از سوره‌هایی است که با حروف مقطعه آغاز می‌شود و پنجمین سوره از سوره‌های دارای سوگند است.

نام‌گذاری

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، تنها نام سوره «دخان» است و علت نام‌گذاری آن به این نام آنست که واژه «دخان» در آیه ۱۰ سوره به‌کار رفته است. مفسران درباره معنای «دخان» در آیه، نظرات مختلفی دارند. بنابر یکی از این نظرات، منظور از «دخان» ماده گازی شکل و شبیه دود است که در پایان جهان و در آستانه قیامت آسمان را می‌پوشاند.

ساختار و محتوا

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، تعداد آیات سوره ۵۹ آيه به عدد کوفی، ۵۷ آیه به عدد بصری و ۵۶ آیه به عدد حجازی و شامی است و ۳۴۶ کلمه و ۱۴۳۱ یا ۱۴۷۵ حرف دارد. در ترتیب نزول شصت و چهارمین و در مصحف چهل و چهارمین سوره است که پیش از سوره جاثیه و پس از سوره زخرف در مکه نازل شده است. سوره دخان بیست و پنجمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه «حم» آغاز می‌شود و از «سوره‌های حوامیم» به‌شمار می‌آید. هدف اصلی سوره انذار و تهدید کسانی است که به کتاب خداوند شک دارند. لذا در سوره بیان می‌شود: «قرآن کتابی است روشن که از جانب خدا نازل شده و برای انذار مردم است. خداوند این کتاب را در شب قدر نازل بر پیامبرش نازل کرده است. از دیگر مطالب مهم سوره می‌توان به خداشناسی، خلقت آسمان و زمین و بیان هدف از آفرینش‌‌‌‌‌‌‌ آنها، نشانه‌های آستانه قیامت و بخش‌هایی از تاریخ بنی اسرائیل (فرعون و قومش) اشاره کرد.

پانویس

منابع

• طباطبایی، سید کاظم (۱۳۹۳). «حوامیم». دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره دخان». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.