سوره انفطار
| انفطار | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| دسته‌بندی | مکی | ||||
| اطلاعات آماری | |||||
| شمارهٔ نزول | ۸۲ | ||||
| جزء | ۳۰ | ||||
| شمار آیه‌ها | ۱۹ | ||||
| شمار واژه‌ها | ۸۸ | ||||
| شمار حرف‌ها | ۳۲۵ | ||||
| متن سوره | |||||
 | |||||
|
|
||||
سوره انفطار هشتاد و دومین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی که دارای ۱۹ آیه، ۸۸ کلمه و ۳۲۵ حرف است. این سوره مکی در ترتیب نزول مشهور سوره‌ها، هشتاد و دومین سوره قرآن محسوب می‌شود که نزول آن پیش از سوره انشقاق و پس از سوره نازعات در مکه و پیش از هجرت بوده است.
نامگذاری
به گزارش دانشنامه بزرگ اسلامی، این سوره در عهد نخستین «انفطرت» یا «اذا السماء انفطرت» نام داشته است؛ اما در قرون بعدی، برگرفته از اولین آیه سوره، نام «انفطار» را بر آن نهاده‌اند که این شیوه نامگذاری در سوره‌های انشقاق، انشراح و تکویر نیز استعمال شده است.[۱] «انفطار» از ماده «فطرت» به معنای شکافتن و شکافته شدن است و منظور از آن در اینجا شکافته شدن آسمان و کرات آسمانی است.[۲]
محتوا
سوره انفطار دارای یک مقدمه (آیات ۱تا ۵)، دو فصل (۶ تا ۱۲) و یک خاتمه (۱۳ تا ۱۹) می‌باشد. در مقدمه آن به چهار نشانه برپایی رستاخیز اشاره شده و موضوع آیات بعدی تنبه انسان‌های غافل و مغرور و معرفی دو دسته ابرار و فجار در قیامت است. در خاتمه سوره نیز به شرح و توضیح اصطلاح قرآنی «یوم الدین» پرداخته شده است. سوره انفطار با واژه «اذا» آغاز می‌شود که از این لحاظ با سوره‌های تکویر، زلزال و واقعه مشترک است. از نظر مفسران، این سوره از نظر مضمون نظیر سوره تکویر است که این دو سوره پیاپی را گروهی اتصال نظیر به نظیر، گروه دیگر بازگشت به مطلب و دسته‌ای مقدمه و ذی المقدمه دانسته‌اند. همچنین با سوره بعدیش (مطففین) در بسیاری از کلمات و ترکیبات اشتراک دارد تا جایی که عبارت «ان الابرار لفی نعیم» در هر دو سوره عیناً تکرار شده است.[۳] اشاره به ثبت دقیق اعمال انسان و بیان سرانجام نیکوکاران و بدکاران در جهان آخرت از مهم‌ترین بخش‌های سوره هستند.[۴]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره انفطار، هشتاد و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هشتادو دومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پیش از سوره انشقاق و پس از سوره نازعات نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند.[۵] بعضی از روایات اسلامی، شماره‌های ترتیبی ۷۲ تا ۸۲ را برای سوره انفطار گفته‌اند که براین اساس از آخرین سوره‌های نازل شده در مکه به‌شمار می‌آید. اما با توجه به مضمون سوره که با سوره‌های تکویر، عبس و تین نزدیکی معنایی دارد؛ می‌توان آن را هفتمین، بیست و چهارمین یا بیست و هشتمین سوره قرآن در نظر گرفت و آن را از سوره‌هایی دانست که در سال‌های ابتدایی بعثت در مکه نازل شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ لسانی فشارکی، «انفطار»، دانشنامه بزرگ اسلامی.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۲۷۸۶.
- ↑ لسانی فشارکی، «انفطار»، دانشنامه بزرگ اسلامی.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۲۷۸۶.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۲۷۸۶.
- ↑ لسانی فشارکی، «انفطار»، دانشنامه بزرگ اسلامی.
منابع
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره انفطار». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- لسانی فشارکی، محمدعلی (۱۳۸۸). «انفطار». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.