سوره ماعون
| ماعون | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| دسته‌بندی | مکی | ||||
| اطلاعات آماری | |||||
| شمارهٔ نزول | ۱۷ | ||||
| جزء | ۳۰ | ||||
| شمار آیه‌ها | ۷ | ||||
| شمار واژه‌ها | ۲۵ | ||||
| شمار حرف‌ها | ۱۱۴ | ||||
| متن سوره | |||||
 | |||||
|
|
||||
سوره ماعون صد و هفتمین سوره قرآن که دارای ۷ آیه، ۲۵ کلمه و ۱۱۴ حرف است. این سوره مکی از نظر ترتیب نزول سوره‌ها، هفدهمین سوره قرآن محسوب می‌شود که بنابه نقل مشهور، نزول آن پیش از سوره کافرون و پس از سوره تکاثر بوده است. هرچند در ترتیب مصحف کنونی در میان سوره‌های قریش و کوثر قرار دارد. این سوره به لحاظ کمیت از سوره‌های مفصل قرآن و از نوع قصار آن به‌شمار می‌آید و هیچ آیه منسوخی ندارد.[۱]
نام‌ها
«ماعون» مشهورترین نام این سوره است که از ریشه (معن) به معنای مال و ثروت، لوازم ضروری زندگی یا زکات است. به سبب آمدن کلمه «ماعون» در آیه هفتم، به این اسم شهره شده است. فرهنگنامه علوم قرآن دو نام دیگر را نیز برای این سوره عنوان می‌کند.[۲]
۱. «أرایتَ» که نخستین واژه سوره است و بر طبق بسیاری از سوره‌های قرآن که به کلمه یا جمله ابتدایی‌شان نامیده می‌شوند؛ این سوره را نیز «أرایتَ» می‌خوانند.
۲. به دلیل آنکه در «سوره ماعون» به ویژگی‌های تکذیب‌کنندگان دین خدا و سرانجام آنها پرداخته شده، این سوره به «دین» یا «تکذیب دین» معروف شده است.
شأن و محل نزول
در مکی یا مدنی بودن سوره اختلاف وجود دارد. برخی غیر از آیات ۴ تا ۷، این سوره را مکی دانسته‌اند؛ اما گروهی دیگر تمام این سوره را مدنی گفته‌اند. درباره شأن نزول آیه نیز گفته شده در مورد ابوجهل و کافران قریش بوده است.[۳]
ساختار و محتوا
تعداد آیات «سوره ماعون» در نزد قراء کوفی و بصری هفت آیه و به پیش قراء حجازی و شامی شش آیه است. ۲۵ کلمه و ۱۱۴ حرف دارد. در ترتیب نزول سوره‌ها، هفدهمین سوره قرآن است که پیش از سوره کافرون و پس از سوره تکاثر بر پیامبر اسلام نازل شده است. در این سوره کسانیکه خود را مسلمان معرفی می‌کنند؛ اما دارای اخلاق منافقان هستند؛ تهدید و توبیخ شده‌اند. از دیدگاه قرآن این افراد با صفاتی همچون سهو نسبت به نماز، ریا در اعمال و منع ماعون از مردم متصف به اخلاق منافقان هستند و برطبق آیات سوره، این افراد جزو کسانیکه ایمان به روز جزا ندارند؛ دانسته شده‌اند. در آخرین آیه سوره، نمازگزاران سهل‌انگار و ریاکار مذمت شده و آنها را در ردیف تکذیب‌کنندگان دین به حساب آورده‌اند.[۴]
پانویس
ارجاعات
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۳۰۵۳.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۸۰۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۳۰۵۳.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۳۰۵۳.
منابع
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره ماعون». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «اسامی سوره ماعون». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.