آیه ۱۴ سوره علق
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | علق | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۹ | ||||
| شماره آیه | ۱۴ | ||||
| شماره جزء | ۳۰ | ||||
| شماره حزب | ۱۲۰ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۴ سوره علق چهاردهمین آیه از نود و ششمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در آیه مورد بحث، با طرح پرسشی می‌گوید: «آیا او نمی‌داند که خداوند همه اعمال او را می‌بیند؟!» بنابه نظر مفسران، استفاده قضیه شرطیه در این آیات به این جهت است که این انسان مغرور و یاغی حداقل این احتمال را بدهد که پیامبر اسلام در مسیر هدایت است و به تقوا دعوت می‌کند؛ همین احتمال ضعیف نیز می‌تواند جلوی سرکشی و مخالفت او را بگیرد. بنابر این هدف آیات پیشین اشاره به این نکته بوده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَىٰ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«مگر ندانسته است که خدا می‌بیند؟»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«آیا نمی‌داند که همانا خداوند [همه چیز را] می‌بیند؟»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در آیه مورد بحث، با طرح پرسشی می‌گوید: «آیا او نمی‌داند که خداوند همه اعمال او را می‌بیند؟!» بنابه نظر مفسران، استفاده قضیه شرطیه در این آیات به این جهت است که این انسان مغرور و یاغی حداقل این احتمال را بدهد که پیامبر اسلام در مسیر هدایت است و به تقوا دعوت می‌کند؛ همین احتمال ضعیف نیز می‌تواند جلوی سرکشی و مخالفت او را بگیرد. بنابر این هدف آیات پیشین اشاره به این نکته بوده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره علق، نود و ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، اولین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پیش از سوره قلم نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. یکی از آیات این سوره، سجده واجب دارد.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۲: ۲۲۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۵۴۴.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۹۷.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۹۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۷: ۱۶۷.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره علق»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۰۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
