سوره تکاثر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(+رده:سوره تکاثر، +رده:سوره‌های جزء ۳۰ قرآن، +رده:سوره‌های حزب ۱۲۰ قرآن (هاتکت)، ابرابزار) |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات سوره|تصویر = At-Takathur.svg|نام = تکاثر |جزء = ۳۰|آیه = ۸|محل نزول = مکه|شماره نزول = ۱۶|کلمه = ۳۲|حرف = ۱۴۴}} | {{جعبه اطلاعات سوره|تصویر = At-Takathur.svg|نام = تکاثر |جزء = ۳۰|آیه = ۸|محل نزول = مکه|شماره نزول = ۱۶|کلمه = ۳۲|حرف = ۱۴۴}} | ||
'''سوره تکاثر''' یکصد و دومین [[سوره]] [[قرآن]] در مصحف کنونی و پانزدهمین سوره از نظر ترتیب نزول است که | '''سوره تکاثر''' یکصد و دومین [[سوره]] [[قرآن]] در مصحف کنونی و پانزدهمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از [[سوره ماعون]] و پس از [[سوره کوثر]] نازل شده است. هشت [[آیه]]، ۲۸ کلمه و ۱۲۰ یا ۱۲۳ حرف دارد. نظرات [[تفسیر قرآن|مفسران]] در [[مکی و مدنی|مکی یا مدنی]] بودن سوره مختلف است.<ref name=":0">{{پک|1=مطیع |2=۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=تکاثر}}</ref> | ||
== شأن و ترتیب نزول == | == شأن و ترتیب نزول == | ||
سوره تکاثر یکصد و دومین [[سوره]] [[قرآن]] در مصحف کنونی و پانزدهمین سوره از نظر ترتیب نزول است که | سوره تکاثر یکصد و دومین [[سوره]] [[قرآن]] در مصحف کنونی و پانزدهمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از [[سوره ماعون]] و پس از [[سوره کوثر]] نازل شده است. هشت [[آیه]]، ۲۸ کلمه و ۱۲۰ یا ۱۲۳ حرف دارد. نظرات [[تفسیر قرآن|مفسران]] در [[مکی و مدنی|مکی یا مدنی]] بودن سوره مختلف است.<ref name=":0"/> بر اساس گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، احتمال مکی بودن آن با توجه به محتوا و سیاق آیاتش بیشتر است. «تکاثر» تنها نامی است که منابع از آن نام برده‌اند. این نام از آیه آن اول گرفته شده و به معنای افتخار به زیادی ثروت یا افزون طلبی است.<ref>{{پک|دفتر تبلیغات اسلامی|۱۳۹۰|ک=فرهنگنامه علوم قرآن|ص=۲۷۲۱|ج=۱}}</ref> سوره تکاثر بدون اینکه با اسلوب ندا شروع شود، از سوره‌های مخاطبات به‌شمار می‌آید.<ref>{{پک|مطیع |۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=تکاثر}}</ref> | ||
تعدادی از مفسران [[شأن نزول]] خاصی برای سوره نگفته‌اند، اما طوسی از مفسران [[شیعه]] و واحدی از مفسران [[اهل سنت]] معتقدند که | تعدادی از مفسران [[شأن نزول]] خاصی برای سوره نگفته‌اند، اما طوسی از مفسران [[شیعه]] و واحدی از مفسران [[اهل سنت]] معتقدند که آیات اول سوره در پی ماجرای تفاخر دو قبیله بنی سهم بن عمرو و بنی عبدمناف بن قصی نازل شده است. دربارهٔ این واقعه گفته شده که افراد این دو قبیله برای نشان دادن برتری خود، به زیادی افراد قبیله خویش روی آوردند. آنان برای اثبات مدعایشان به گورستان می‌رفتند و مردگان خود را می‌شمردند تا معلوم گردد کدام قبیله تعدادشان بیشتر است. در کنار این دیدگاه، برخی از مفسران بدون در نظر گرفتن شأن نزولی خاص، برداشت کلی از محتوای آیات سوره داشته‌اند. آنها تکاثر (زیاده‌طلبی) در دنیا و لوازم آن را، باعث بازداشتن مردم از نیکی‌ها و خوبی‌ها دانسته‌اند. بنابه عقیده زمخشری، فخر رازی و قرطبی نزول ترتیبی دو سوره کوثر و تکاثر نشان‌دهنده دو برداشت متفاوت از نعمت است. نعمتی که در یکجا تبدیل به کوثر و خیر شده و نعمتی که در جای دیگر به افزون‌طلبی یا تکاثر منجر گردیده است. برخی از مفسران پرسش و بازخواست از نعمت را که در آیه انتهایی مطرح شده، در مواردی می‌دانند که بیرون از راه بندگی خداوند به‌کار رفته باشد.<ref>{{پک|1=مطیع |2=۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=تکاثر}}</ref> | ||
== موضوعات == | == موضوعات == | ||
سه موضوع محوری سوره، عبارت است از نشان دادن خصوصیات ثروتمندان فخرفروش و سرزنش آنان، اشاره به پشیمانی انسان در آخر عمر نسبت به افتخار به اموری که برایش سودمند نبودند و تذکر به این نکته که اموال و اولاد نعمت‌های خدا هستند و نباید به عنوان | سه موضوع محوری سوره، عبارت است از نشان دادن خصوصیات ثروتمندان فخرفروش و سرزنش آنان، اشاره به پشیمانی انسان در آخر عمر نسبت به افتخار به اموری که برایش سودمند نبودند و تذکر به این نکته که اموال و اولاد نعمت‌های خدا هستند و نباید به عنوان وسیله‌ای برای مباهات و فخرفروشی بر دیگران قرار گیرند.<ref>{{پک|1=دفتر تبلیغات اسلامی|2=۱۳۹۰|ک=فرهنگنامه علوم قرآن|ص=۲۷۲۱|ج=۱}}</ref> | ||
== پانویس == | |||
=== ارجاعات === | === ارجاعات === | ||
{{پانویس|}} | {{پانویس||۲}} | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
*{{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=دفتر تبلیغات اسلامی|نام=|پیوند نویسنده=دفتر تبلیغات اسلامی|ویراستار=|مقاله=سوره تکاثر|دانشنامه=فرهنگنامه علوم قرآن|عنوان جلد=فرهنگنامه علوم قرآن|سال=۱۳۹۰|ناشر=دفتر تبلیغات اسلامی|مکان=تهران|پیوند مدخل=}} | * {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=دفتر تبلیغات اسلامی|نام=|پیوند نویسنده=دفتر تبلیغات اسلامی|ویراستار=|مقاله=سوره تکاثر|دانشنامه=فرهنگنامه علوم قرآن|عنوان جلد=فرهنگنامه علوم قرآن|سال=۱۳۹۰|ناشر=دفتر تبلیغات اسلامی|مکان=تهران|پیوند مدخل=}} | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=مطیع|نام=مهدی|پیوند نویسنده=مهدی مطیع|ویراستار=|مقاله=تکاثر|دانشنامه=[[دانشنامه بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دانشنامه بزرگ اسلامی|سال=۱۳۸۸|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=https://lib.eshia.ir/23022/16/6046}} | |||
{{قرآن}} | {{قرآن}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:سوره تکاثر| ]] | |||
[[رده:سوره‌های جزء ۳۰ قرآن]] | |||
[[رده:سوره‌های حزب ۱۲۰ قرآن]] | |||
[[رده:سوره‌های قرآن]] | [[رده:سوره‌های قرآن]] | ||
[[رده:سوره‌های مدنی قرآن]] | |||
[[رده:سوره‌های مکی قرآن]] | [[رده:سوره‌های مکی قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۷
| تکاثر | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| دسته‌بندی | مکی | ||||
| اطلاعات آماری | |||||
| شمارهٔ نزول | ۱۶ | ||||
| جزء | ۳۰ | ||||
| شمار آیه‌ها | ۸ | ||||
| شمار واژه‌ها | ۳۲ | ||||
| شمار حرف‌ها | ۱۴۴ | ||||
| متن سوره | |||||
 | |||||
|
|
||||
سوره تکاثر یکصد و دومین سوره قرآن در مصحف کنونی و پانزدهمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره ماعون و پس از سوره کوثر نازل شده است. هشت آیه، ۲۸ کلمه و ۱۲۰ یا ۱۲۳ حرف دارد. نظرات مفسران در مکی یا مدنی بودن سوره مختلف است.[۱]
شأن و ترتیب نزول
سوره تکاثر یکصد و دومین سوره قرآن در مصحف کنونی و پانزدهمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره ماعون و پس از سوره کوثر نازل شده است. هشت آیه، ۲۸ کلمه و ۱۲۰ یا ۱۲۳ حرف دارد. نظرات مفسران در مکی یا مدنی بودن سوره مختلف است.[۱] بر اساس گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، احتمال مکی بودن آن با توجه به محتوا و سیاق آیاتش بیشتر است. «تکاثر» تنها نامی است که منابع از آن نام برده‌اند. این نام از آیه آن اول گرفته شده و به معنای افتخار به زیادی ثروت یا افزون طلبی است.[۲] سوره تکاثر بدون اینکه با اسلوب ندا شروع شود، از سوره‌های مخاطبات به‌شمار می‌آید.[۳]
تعدادی از مفسران شأن نزول خاصی برای سوره نگفته‌اند، اما طوسی از مفسران شیعه و واحدی از مفسران اهل سنت معتقدند که آیات اول سوره در پی ماجرای تفاخر دو قبیله بنی سهم بن عمرو و بنی عبدمناف بن قصی نازل شده است. دربارهٔ این واقعه گفته شده که افراد این دو قبیله برای نشان دادن برتری خود، به زیادی افراد قبیله خویش روی آوردند. آنان برای اثبات مدعایشان به گورستان می‌رفتند و مردگان خود را می‌شمردند تا معلوم گردد کدام قبیله تعدادشان بیشتر است. در کنار این دیدگاه، برخی از مفسران بدون در نظر گرفتن شأن نزولی خاص، برداشت کلی از محتوای آیات سوره داشته‌اند. آنها تکاثر (زیاده‌طلبی) در دنیا و لوازم آن را، باعث بازداشتن مردم از نیکی‌ها و خوبی‌ها دانسته‌اند. بنابه عقیده زمخشری، فخر رازی و قرطبی نزول ترتیبی دو سوره کوثر و تکاثر نشان‌دهنده دو برداشت متفاوت از نعمت است. نعمتی که در یکجا تبدیل به کوثر و خیر شده و نعمتی که در جای دیگر به افزون‌طلبی یا تکاثر منجر گردیده است. برخی از مفسران پرسش و بازخواست از نعمت را که در آیه انتهایی مطرح شده، در مواردی می‌دانند که بیرون از راه بندگی خداوند به‌کار رفته باشد.[۴]
موضوعات
سه موضوع محوری سوره، عبارت است از نشان دادن خصوصیات ثروتمندان فخرفروش و سرزنش آنان، اشاره به پشیمانی انسان در آخر عمر نسبت به افتخار به اموری که برایش سودمند نبودند و تذکر به این نکته که اموال و اولاد نعمت‌های خدا هستند و نباید به عنوان وسیله‌ای برای مباهات و فخرفروشی بر دیگران قرار گیرند.[۵]
پانویس
ارجاعات
منابع
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره تکاثر». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- مطیع، مهدی (۱۳۸۸). «تکاثر». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.