سوره فجر

سورهٔ قرآن

فجر
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۱۰
جزء	۳۰
شمار آیه‌ها	۳۰
شمار واژه‌ها	۱۳۶
شمار حرف‌ها	۶۱۲
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
غاشیه غاشیه	بلد بلد

سوره فجر هشتاد و نهمین سوره قرآن در مصحف کنونی و دهمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره ضحی و پس از سوره لیل نازل شده است. ۳۰ آیه، ۱۳۷ یا ۱۳۹ کلمه و ۵۷۷ یا ۵۸۴ حرف دارد. این سوره مکی شانزدهمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود. به لحاظ کمیت از سوره‌های مفصل قرآن و از نوع اوساط آن است که هیچ آیه مدنی و منسوخی ندارد.

نامگذاری

«فجر» نام مشهور سوره است که به معنای سپیده دم صبح می‌باشد. به خاطر اینکه خداوند در آیه اول به «فجر» سوگند یاد کرده؛ به همین جهت سوره فجر نامیده شده است.

محتوا و ساختار

سوره فجر دارای ۳۰ آیه، ۱۳۷ یا ۱۳۹ کلمه و ۵۷۷ یا ۵۸۴ حرف است که مانند بسیاری از سوره‌های جزء سی، با سوگند شروع می‌شود و از این جهت شانزدهمین سوره به‌شمار می‌آید. به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، بعضی از روایات این سوره را سوره حسین بن علی معرفی و به خواندن آن توصیه کرده‌اند. در ابتدای این سوره برای تهدید ظالمان و کافران سوگندهای متعددی بیان می‌شود و سپس برای نمونه به سرنوشت و سرانجام قوم عاد و ثمود و فرعون اشاره می‌گردد. اشاره به آزمایش انسان‌ها در دادن و گرفتن نعمتها و شرح مسئله معاد و کیفر کافران و پاداش مؤمنان دارای نفس مطمئنه از موضوعاتی است که در آیات پایانی سوره عنوان شده است. سوره فجر به لحاظ کمیت از سوره‌های مفصل قرآن و از نوع اوساط آن است که هیچ آیه مدنی و منسوخی ندارد.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره فجر، هشتاد و نهمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره لیل و پیش از سوره ضحی نازل شد. این سوره را به سیاق آیاتش مکی دانسته‌اند.

پانویس

منابع

• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره فجر». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.