آیه ۴ سوره حمد: تفاوت میان نسخه‌ها
(ایجاد مقاله آیات) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات آیه}} | {{جعبه اطلاعات آیه}} | ||
'''آیه ۴ سوره حمد''' چهارمین [[آیه]] از اولین [[سوره قرآن]] است. از آیات [[مکی و مدنی|مکی]] به‌شمار می‌آید و نسخی برای آن گزارش نشده است. اشاره به معاد و مالکیت خداوند در روز جزا در این آیه، درحقیقت مبارزه و پاسخی به انکار مشرکان و منکران روز قیامت است. | |||
== متن == | == متن == | ||
متن [[آیه]] را [[فخر رازی]]، از مفسران [[سنی|سنی مذهب]] و [[علامه طباطبایی|محمدحسین طباطبایی]]، مفسر [[شیعه]]، چنین گزارش کرده‌اند:<ref>{{پک|رازی|۱۴۲۰|ک=تفسیر کبیر|ص= | متن [[آیه]] را [[فخر رازی]]، از مفسران [[سنی|سنی مذهب]] و [[علامه طباطبایی|محمدحسین طباطبایی]]، مفسر [[شیعه]]، چنین گزارش کرده‌اند:<ref>{{پک|رازی|۱۴۲۰|ک=تفسیر کبیر|ص=۲۱|ج=۱}}</ref><ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۹۵|ک=تفسیر المیزان|ص=۲۳|ج=۱}}</ref> | ||
<blockquote>{{آیه خودکار|تزئینی=بله}}</blockquote> | <blockquote>{{آیه خودکار|تزئینی=بله}}</blockquote> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه | [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه معتقد است که این آیه با اشاره به معاد دومین اصل اسلام و مالکیت خداوند در روز جزا، به مبارزه با انکار مشرکان و منکران روز قیامت پرداخته و پاسخی به سوالات آنان داده است. او در ادامه روایتی را به این مضمون گزارش می‌کند که هر گاه علی بن الحسین امام چهارم شیعیان، به آيه «مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» مى‌رسيد، آن قدر آن را تكرار مى‌كرد كه نزديک بود روح از بدنش پرواز كند.<ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۷۴|ک=تفسیر نمونه|ص=۳۸-۴۱|ج=۱}}</ref> | ||
== شأن نزول و ترتیب == | == شأن نزول و ترتیب == | ||
به گزارش ''[[فرهنگ‌نامه علوم قرآن]]''، [[سوره حمد|سوره فاتحه]] یا حمد پنجمین [[سوره]] نازل شده است که پس از [[سوره مدثر]] و پیش از [[سوره تبت]] نازل شده است۔ در اینکه این سوره در [[مکه]] نازل شده است یا در [[مدینه]]، و یا در هر دو، اختلاف وجود دارد۔ برخی منابع بر این باورند که سوره حمد یک مرتبه در مدینه و یک مرتبه در مکه نازل شده است۔ آنطور که گفته شده، [[ناسخ و منسوخ|نسخی]] در این سوره صورت نگرفته است۔<ref>{{پک|دفتر تبلیغات اسلامی|۱۳۸۸|ک=فرهنگ‌نامه علوم قرآن|ص=۲۸۸۱|ف=سوره حمد}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۲۵ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۵۸
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حمد | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷ | ||||
| شماره آیه | ۴ | ||||
| شماره جزء | ۱ | ||||
| شماره حزب | ۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴ سوره حمد چهارمین آیه از اولین سوره قرآن است. از آیات مکی به‌شمار می‌آید و نسخی برای آن گزارش نشده است. اشاره به معاد و مالکیت خداوند در روز جزا در این آیه، درحقیقت مبارزه و پاسخی به انکار مشرکان و منکران روز قیامت است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«صاحب روز جزا است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«دادار روزجزا»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه معتقد است که این آیه با اشاره به معاد دومین اصل اسلام و مالکیت خداوند در روز جزا، به مبارزه با انکار مشرکان و منکران روز قیامت پرداخته و پاسخی به سوالات آنان داده است. او در ادامه روایتی را به این مضمون گزارش می‌کند که هر گاه علی بن الحسین امام چهارم شیعیان، به آيه «مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» مى‌رسيد، آن قدر آن را تكرار مى‌كرد كه نزديک بود روح از بدنش پرواز كند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره فاتحه یا حمد پنجمین سوره نازل شده است که پس از سوره مدثر و پیش از سوره تبت نازل شده است۔ در اینکه این سوره در مکه نازل شده است یا در مدینه، و یا در هر دو، اختلاف وجود دارد۔ برخی منابع بر این باورند که سوره حمد یک مرتبه در مدینه و یک مرتبه در مکه نازل شده است۔ آنطور که گفته شده، نسخی در این سوره صورت نگرفته است۔[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۱: ۲۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱: ۲۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۱.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱: ۳۸-۴۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حمد»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۸۸۱.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
