سوره انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
خط ۲۲: خط ۲۲:


[[رده:سوره‌های قرآن]]
[[رده:سوره‌های قرآن]]
[[رده:سوره‌های مدنی قرآن]]

نسخهٔ ‏۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۶

سورهٔ قرآن
انسان
دسته‌بندیمدنی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول٧٨
جزء۲۹
شمار آیه‌ها۳۱
شمار واژه‌ها۲۴۳
شمار حرف‌ها۱۰۵۰ یا ۱۰۸۹
متن سوره
متن سوره با خط عثمانی
قیامت
مرسلات

سوره انسان هفتاد و ششمین سوره قرآن که دارای ۳۱ آیه، ۲۴۰ یا ۲۴۳ کلمه و ۱۰۵۰ یا ۱۰۸۹ حرف است. این سوره مدنی از نظر ترتیب نزول سوره‌ها، نود و هشتمین سوره قرآن محسوب می‌شود که بنابه نقل مشهور، نزول آن پیش از سوره طلاق و پس از سوره الرحمن بوده است. هرچند در ترتیب مصحف کنونی در میان سوره‌های قیامت و مرسلات قرار دارد.[۱]

نام‌ها

فرهنگ‌نامه علوم قرآن چهار نام را برای این سوره گزارش می‌کند که سه نام «انسان»، «دهر» و «هل اتی» از آیه ابتدایی سوره برگرفته شده‌اند. نام دیگر سوره، «ابرار» جمع برّ به معنای نیکان است. دلیل این نامگذاری نیز به این جهت است که در ۱۸ آیه این سوره (آیات ۵ تا ۲۲) به معرفی ابرار، نشانه‌های آنان و سرانجامشان پرداخته شده است. به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، از آنجایی که محور اصلی سوره؛ انسان، اعمالش و عاقبت او در جهان آخرت است؛ به سوره انسان نامگذاری شده است.[۲]

شأن و محل نزول

بنابه گزارش منابع اسلامی این سوره، در مورد اهل‌بیت پیامبر اسلام (علی، فاطمه، حسن و حسین) نازل شده است که نزول آن پس از ماجرای نذر اهل‌بیت و اطعام آنان بوده است. از میان دانشمندان اهل سنت، ثعلبی، زمخشری، اوحدی و اخطب خوارزمی و تمام علمای امامیه بر این عقیده‌اند که همه این سوره (به ویژه آیات ۷ تا ۹ سوره) در شأن و فضیلت اهل‌بیت محمد نازل شده است. از نظر مشهور و براساس روایات امامان شیعه، این سوره مدنی است و هیچ‌کدام از آیاتش مکی نیستند. برخی نیز به خاطر سیاق آیات سوره، نزول همه یا حداقل ۱۲ آیه ابتدایی آن را در مدینه دانسته‌اند و نه آیه پس از آن را مکی گفته‌اند. عقیده برخی از علمای اهل سنت نیز این است که تمام سوره در مکه نازل شده است.[۱]

ساختار و محتوا

سوره انسان هفتاد و ششمین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و نود و هشتمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره طلاق و پس از سوره الرحمن نازل شده است. این سوره در بخشی از یک حزب قرار دارد و از سوره‌های مفصل طوال قرآن است. بنابه نقل مشهور، نسخی در سوره واقع نشده؛ اما گروهی از مفسران معتقدند یک یا دو آیه از آن منسوخ شده است.[۱]

مبحث اصلی این سوره انسان و هدایت اوست که در آغاز سوره و در نخستین آیه آن، به خلقت او و قرارگرفتنش بر سر دو راهی «شکر» و «کفران» اشاره می‌شود. در ادامه به معرفی و بیان اوصاف انسان‌های نیکوکار می‌پردازد و در طی ۱۸ آیه انواع نعمت‌هایی که ابرار در قیامت از آن برخوردار خواهند شد؛ بیان می‌شود. هدایت تکوینی و تشریعی انسان از جانب خداوند، اراده و آزادی انسان در تعیین سرنوشتش، وضعیت کافران در قیامت و بیان نکات اخلاقی مانند صبر و کناره‌گیری از گناه‌کاران از دیگر مطالب محتوایی سوره انسان است.[۱]

پانویس

ارجاعات

منابع

  • دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره انسان». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.