آیه ۲۰ سوره مزمل
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | مزمل | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۰ | ||||
| شماره آیه | ۲۰ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۵ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۰ سوره مزمل بیستمین آیه از هفتاد و سومین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در آخرین آیه سوره، به چندین مسئله اشاره شده است که مهم‌ترین آن دستور به خواندن قرآن به اندازه‌ای که برای انسان میسر است. مسئله دیگر اینکه در این آیه به سایر مسلمانان و مؤمنان دستور به قیام شب و عبادت شبانه داده شده که در متن آیه به تفصیل آن را بیان کرده و وجوه مختلف آن را شرح داده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَىٰ مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ ۚ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ ۚ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۖ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ ۚ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضَىٰ ۙ وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ ۙ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۖ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ ۚ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا ۚ وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«همانا پروردگارت می‌داند که تو و گروهی از کسانی‌که با تو هستند نزدیک به دو سوم شب، یا نصف و یا یک سوم آن را به نماز می‌ایستید و خداوند شب و روز را می‌سنجد او می‌داند که شما نمی‌توانید حساب آن‌را داشته باشید، لذا از شما درگذشت، پس آن مقدار از قرآن را (در نماز) بخوانید که برایتان میسّر است و خداوند دانست که برخی از شما بیمار خواهند بود و دیگرانی هم برای به دست آوردن نعمت خدا در زمین مسافرت می‌کنند و دستة دیگر در راه خدا می‌جنگند پس آنچه میسّر باشد از آن بخوانید و نماز را برپای دارید و زکات را بپردازید و به خداوند قرض الحسنه بدهید و کارهای نیکی را که برای خودتان پیش می‌فرستید آن‌را نزد خداوند بهتر و با پاداش بیشتری خواهید یافت و از خداوند آمرزش بخواهید که خداوند آمرزگار مهربان است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«بی‌گمان پروردگارت می‌داند که تو و گروهی از همراهانت نزدیک به دو سوم شب و [گاه] نصف آن و [گاه] یک سوم آن را [به نماز] بر می‌خیزی، و خداوند است که شب و روز را سامان می‌دهد، و معلوم داشت که شما هرگز آن را تاب نمی‌آورید، لذا از شما درگذشت، حال هر چه مقدور باشد از قرآن بخوانید، معلوم داشت که بعضی از شما [ممکن است] بیمار باشند و دیگران در این سرزمین [تلاش می‌کنند و] گام می‌زنند و روزی خود از فضل الهی می‌جویند، و دیگرانی هم هستند که در راه خدا کارزار می‌کنند، لذا هر چه مقدور باشد از آن بخوانید، و نماز [پنج‌گانه واجب] را برپا دارید و زکات بپردازید، و در راه خدا قرض‌الحسنه دهید، و هر آنچه از کارهای خیر که برای خود پیش اندیشی کنید، پاداش آن را بهتر و بزرگتر نزد خداوند خواهید یافت، و از خداوند آمرزش خواهید، که خداوند آمرزگار مهربان است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در آخرین آیه سوره، به چندین مسئله اشاره شده است که مهم‌ترین آن دستور به خواندن قرآن به اندازه‌ای که برای انسان میسر است. مسئله دیگر اینکه در این آیه به سایر مسلمانان و مؤمنان دستور به قیام شب و عبادت شبانه داده شده که در متن آیه به تفصیل آن را بیان کرده و وجوه مختلف آن را شرح داده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مزمل، هفتاد و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره قلم و پیش از سوره مدثر نازل شد. از مجموع آیات این سوره، سه آیه (آیات ۱۰، ۱۱ و ۲۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره مزمل، شش آیه منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۹۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۱۱۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۷۵.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۷۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۵: ۱۹۲–۱۹۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره مزمل»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۷۱.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
