سوره تحریم

از اسلامیکال
نسخهٔ تاریخ ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۵ توسط Shahroudi (بحث | مشارکت‌ها) (+رده:سوره تحریم، +رده:سوره‌های حزب ۱۱۲ قرآن، +رده:سوره‌های جزء ۲۸ قرآن (هات‌کت)، ابرابزار)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سورهٔ قرآن
تحریم
دسته‌بندیمدنی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول۱۰۸
جزء۲۸
شمار آیه‌ها۱۲
شمار واژه‌ها۲۵۰
شمار حرف‌ها۱۱۵۴
متن سوره
متن سوره با خط عثمانی
طلاق
ملک

سوره تحریم شصت و ششمین سوره قرآن بر اساس ترتیب کنونی مصحف است. ۱۲ آیه دارد و به عقیده مسلمانان بیست و یکمین سوره‌ای است که در مدینه بر پیامبر اسلام نازل شده است. از نظر ترتیب نزول صد و پنج یا صد و ششمین سوره‌ای است که زمان نزول آن پیش از سوره جمعه و پس از سوره حجرات بوده است.[۱]

نام

«تحریم» نام مشهور این سوره است و دلیل نامگزاری آن، آغاز سوره با کلمه «لِمَ تُحَرِّم» عنوان شده است.[۲] «نبی» و «مُتَحَرِّم» از دیگر نام‌های گزارش شده این سوره مدنی در منابع اسلامی هستند.[۳]

ترتیب و شأن نزول

از نظر ترتیب نزول صد و پنج یا صد و ششمین سوره‌ای است که زمان نزول آن پیش از سوره جمعه و پس از سوره حجرات بوده است.[۴] برطبق گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، در ترتیب نزول سوره‌ها، یکصد و هفتمین سوره محسوب می‌شود که در این نقل پس از حجرات و پیش از تغابن نازل گردیده است.[۵] در آیات ابتدایی سوره، به صورت غیرمستقیم و بدون اینکه از کسی نام برده شود، سخن از شکایت و اعتراضاتی است که نسبت به دو تن از همسران محمد به میان می‌آید. در روایات شأن نزول مخاطب این آیات عایشه دختر ابوبکر و حفصه دختر عمر هستند. بر اساس این روایات، پیامبر به جهت دلجویی این دو زن و در مقابل اعتراض آنان به توجه پیامبر به کنیزش ماریه، از امر مباحی خودداری می‌کند. در این احادیث این امر مباح، نوشیدن شربت عسل یا رابطه با ماریه عنوان شده است. اعتراض دیگری که در آیات سوره تحریم به آن اشاره شده، افشای راز محمد بوده است که با آگاه شدن حفصه از توجه محمد به ماریه و گفتن آن مطلب به عایشه اتفاق می‌افتد.[۶]

محتوا

این سوره از سوره‌های مخاطبات قرآن به‌شمار می‌آید که با خطاب «یا أیّها النبیّ» آغاز می‌شود.[۷] بر اساس گزارش دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، در نگاهی اجمالی، کل این سوره به جهت محتوا یک مجموعهٔ معنایی به هم پیوسته به نظر می‌رسد که ارتباط معنایی روشنی میان سرزنش همسران پیامبر در آیات نخست سوره، با نمونه‌هایی از رفتار همسران پیامبران گذشته در پایان سوره برقرار است. گویی قرآن با نکوهش همسران محمد در شروع سوره و آوردن نمونه‌هایی از سرگذشت زنان پیامبران پیشین در پایان سوره، در پی آن است که نشان دهد هیچ‌یک از ارتباطات و نسبت‌های اعتباری و قراردادی، تضمینی برای سعادت و رستگاری نیستند. سپس در مقابل، قرآن به همسر فرعون و مریم، اشاره می‌کند که این دو زن به سبب شخصیت خودشان و نه به خاطر همسری و ارتباط با پیامبران خدا، به عنوان نمونه کامل برای اهل ایمان معرفی می‌شوند.[۸] از دیگر موضوعات محوری سوره می‌توان به مراقبت در تعلیم و تربیت خانواده، جهاد با کافران و منافقان، توبه نصوح و آثار آن اشاره کرد.[۹]

پانویس

ارجاعات

منابع

  • دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره تحریم». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
  • مطیع، مهدی (۱۳۸۸). «تحریم». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.