آیه ۴ سوره مسد
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | مسد | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵ | ||||
| شماره آیه | ۴ | ||||
| شماره جزء | ۳۰ | ||||
| شماره حزب | ۱۲۰ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴ سوره مسد چهارمین آیه از صد و یازدهمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه به وضعیت «ام جمیل» همسر «ابولهب» پرداخته شده است که او نیز مانند «ابولهب» از مخالفان و دشمنان «محمد» بود و در آیه برای او همان سرنوشت همسرش پیش‌بینی شده است. بنابر نقل‌های تاریخی، او خواهر «ابوسفیان» و عمه «معاویه» بوده و در این سوره با عنوان «حمالة الحطب» معرفی شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و زنش (نیز به دوزخ درمی‌آید نکوهش می‌کنم) آن هیزم‌کش را»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و زنش هیزم‌کش [و آتش‌افروز معرکه] است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه به وضعیت «ام جمیل» همسر «ابولهب» پرداخته شده است که او نیز مانند «ابولهب» از مخالفان و دشمنان «محمد» بود و در آیه برای او همان سرنوشت همسرش پیش‌بینی شده است. بنابر نقل‌های تاریخی، او خواهر «ابوسفیان» و عمه «معاویه» بوده و در این سوره با عنوان «حمالة الحطب» معرفی شده است. به گزارش مکارم، درباره این عنوان تفاسیر مختلفی وجود دارد؛ از جمله اینکه: «ام جمیل» بوته‌های خار را بر دوش می‌کشید و بر سر راه پیامبر اسلام قرار می‌داد تا پاهای او زخمی و آزرده شود. برخی این عبارت را کنایه از سخن‌چینی او و بعضی آن را کنایه از شدت بخل او دانسته‌اند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مسد، صد و یازدهمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و یازدهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره حمد و پیش از سوره تکویر نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۲: ۳۵۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۶۶۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۶۰۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۶۰۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۷: ۴۲۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره مسد»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۷۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
