سوره مؤمنون

سورهٔ قرآن

مؤمنون
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۷۴
جزء	۱۸
شمار آیه‌ها	۱۱۸
شمار واژه‌ها	۱۸۴۰
شمار حرف‌ها	۴۸۰۲
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
حج حج	نور نور

سوره مؤمنون بیست و سومین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و هفتاد و چهارمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره سجده و پس از سوره انبیاء نازل شده است. ۱۱۸ آیه، ۱۸۴۰ کلمه و ۴۸۰۲ حرف دارد. بنابه گزارش تمامی منابع اسلامی از سوره‌های مکی قرآن و پیش از هجرت نازل شده است. برخی مفسران، آیه ۴ سوره را به جهت تشریع حکم زکات، مدنی گفته‌اند. اما بر اساس آنچه که در فرهنگ‌نامه علوم قرآن آمده است؛ اصل تشریع زکات در مکه بوده و دستور به جمع‌آوری و اجرای سایر احکام آن در مدینه انجام شده است.

نام‌ها

فرهنگ‌نامه علوم قرآن، دو نام را برای سوره مؤمنون گزارش می‌کند که هر دوی آنها از آیه اول سوره برگرفته شده‌اند. دلیل نامگذاری سوره به «مؤمنون» به این جهت بوده که کلمه «مؤمنون» در آیه نخست ذکر و همچنین در ۱۱ آیه ابتدای سوره به بیان اوصاف مؤمنان پرداخته شده است. نام دیگری که برای این سوره گزارش شده «قد افلح» است که برگرفته از اولین واژه سوره می‌باشد.

محتوا و ساختار

سوره مؤمنون بیست و سومین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و هفتاد و چهارمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره سجده و پس از سوره انبیاء نازل شده است. این سوره از نظر کمیت از سوره‌های مئین و اندکی کمتر از نیم جزء قرآن است. بنابه نقل مشهور، نسخی در سوره واقع نشده؛ اما گروهی از مفسران معتقدند دو آیه از آن منسوخ شده است.

مبحث اصلی این سوره دعوت به ایمان به خدا و روز قیامت است و در بخشی از سوره نیز به خلقت انسان و مراحل جنینی او اشاره می‌شود. در یازده آیه ابتدایی آن، برخی از صفات مؤمنان از جمله خشوع در نماز، دوری کردن از لغو، پرداخت زکات، حفظ عفت و امانت‌داری و وفای به عهد بیان شده است. همچنین در قسمتی از این سوره با اشاره به دوران زندگی برخی از پیامبران، به نقل داستان کشتی نوح، ماجرای موسی و هارون با فرعون، سرنوشت امت‌های هود و صالح، داستان عیسی و مادرش پرداخته شده است. بیان بعضی از نعمات الهی، شرح مسئله معاد و عالم برزخ از دیگر مطالب محتوایی سوره مؤمنون است.

پانویس

منابع

• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره مؤمنون». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.