سوره فصلت

سورهٔ قرآن

فصلت
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۶۱
جزء	۲۴ و ۲۵
شمار آیه‌ها	۵۴
شمار واژه‌ها	۷۹۶
شمار حرف‌ها	۳۳۵۰ یا ۳۳۶۴
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
غافر غافر	شوری شوری

سوره فصلت چهل و یکمین سوره قرآن که دارای ۵۴ آیه، ۷۹۶ کلمه و ۳۳۵۰ یا ۳۳۶۴ حرف است. این سوره مکی از نظر ترتیب نزول سوره‌ها، شصت و یکمین سوره قرآن محسوب می‌شود که نزول آن پیش از سوره شوری و پس از سوره غافر بوده است. از سوره‌های مثانی قرآن به‌شمار می‌آید و از «سوره‌های عزائم» است که یک آیه سجده واجب دارد. نام مشهور سوره، از آیه دوم آن گرفته شده و نام‌های دیگر آن نیز «حم سجده» و «مصابیح» است. آیه ۳۴ سوره منسوخ است.

نام‌ها

مشهورترین نام سوره «فصلت» است که از آیه دوم آن گرفته شده است. «فصلت» به معنای بخش بخش و فصل فصل شده است. بنابه گفته فرهنگ‌نامه علوم قرآن، «حم سجده» و «مصابیح» دیگر نام‌هایی هستند که برای این سوره در منابع گزارش شده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره فصلت، چهل و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره غافر و پیش از سوره شوری نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند.

محتوا و ساختار

سوره فصلت دارای ۵۴ آیه به عدد کوفی،۵۳ به عدد حجازی، ۵۲ آیه به عدد بصری و شامی و ۵۶ آیه در نزد برخی از قاریان دیگر است و ۷۹۶ کلمه و ۳۳۵۰ یا ۳۳۶۴ حرف دارد. از سوره‌های مثانی قرآن به‌شمار می‌آید. این سوره از «سوره‌های حوامیم» است که با حروف مقطعه «حم» آغاز می‌شود. همچنین از «سوره‌های عزائم» قرآن است که یک آیه سجده واجب دارد و آیه ۳۴ سوره منسوخ است. موضوع اصلی سوره درباره انکار و روی گرداندن کافران از قرآن است که از همان آیه نخست سوره در این مورد سخن به میان آمده است. در ادامه آیات به این نکته اشاره می‌شود که اعراض کفار از انکار سه اصل دین، یعنی توحید، نبوت و معاد سرچشمه می‌گیرد. از این رو در رابطه با این سه اصل شرح مفصلی دارد و نسبت به این امور مردم را انذار و بشارت می‌دهد. از سایر موضوعات مطرح شده در سوره، می‌توان به نزول قرآن و بیان اوصاف آن، آفرینش ابتدایی آسمان و زمین، تذکر به سرنوشت دو قوم عاد و ثمود، ترسیم صحنه قیامت، زنده شدن انسان‌ها و شهادت اعضای بدن در محکمه الهی و تأکید بر دیدن و مطالعه آیات آفاقی و انفسی اشاره کرد.

پانویس

منابع

• طباطبایی، سید کاظم (۱۳۹۳). «حوامیم». دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.

• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «اسامی سوره فصلت». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره فصلت». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.