تفسیر نعمانی

تفسیر نعمانی اثر تفسیری منسوب به محمد بن ابراهیم نعمانی (معروف به ابن ابی زینب) کاتب، متکلم، مفسر و محدث شیعی قرن چهارم هجری است که از تفاسیر روایی امامیه به‌شمار می‌آید. در بخشی از این تفسیر، مطالب مفصلی منسوب به علی بن ابی‌طالب درباره قرآن آمده که راوی آن جعفر صادق است. به جهت نقل این مطالب در این کتاب به‌مرور به «تفسیر نعمانی» مشهور شده است. براساس آنچه در دانشنامه جهان اسلام آمده است؛ مجلسی روایت نعمانی را به‌طور کامل در کتاب القرآن «بحارالانوار» آورده که در این روایت حدود شصت موضوع قرآنی به شکل گفتگو میان امام و راوی مطرح و بیشتر از ۵۰۰ آیه توضیح داده شده است. به گفته دانشنامه بزرگ اسلامی، «تفسیر نعمانی» در واقع رساله‌ای در علوم قرآنی محسوب می‌شود که در قرون اخیر به این نام مشهور شده است. این رساله در کتاب «بحارالانوار» به‌شکل کامل ثبت شده که بعدها چندین بار با عنوان «المحکم و المتشابه» سید مرتضی به چاپ رسیده است. مباحث مطرح شده در «تفسیر نعمانی» بر خلاف نامش، بیشتر شامل موضوعات علوم قرآنی، اصول فقه و برخی مباحث کلامی است.

پانویس

منابع

• زعفرانی زاده، سعید (۱۳۹۸). «تفسیر نعمانی». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.

• معینی، محسن (۱۳۹۳). «تفسیر نعمانی». دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.