آیه ۱۶ سوره قیامت
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قیامت | ||||
| تعداد آیات سوره | ۴۰ | ||||
| شماره آیه | ۱۶ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۶ سوره قیامت شانزدهمین آیه از هفتاد و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. این آیه تذکری کوتاه دربارهٔ قرآن به پیامبر اسلام است و از او می‌خواهد که در خواندن آن عجله نداشته باشد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«زبان را به (تکرار) و مجُنبان تا به شتاب آن‌را (به خاطر بسپاری)»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«زبانت را به [بازخوانی وحی] مجنبان که در کار آن شتاب کنی»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه موضوع سخن تغییر کرده و با انصراف از مباحث معاد به نکاتی دربارهٔ قرآن می‌پردازد و به پیامبر اسلام می‌گوید: «زبانت را برای عجله در خواندن آن، حرکت نده.» به گزارش او، مفسران برای این آیه سه تفسیر گفته‌اند: نخست تفسیر ابن‌عباس که در کتاب‌های تفسیری آمده است و آن اینکه پیامبر به خاطر علاقه‌اش به قرآن، هنگامیکه فرشته وحی، آیات جدید را می‌آورد؛ همراه او می‌خواند و عجله داشت. در این آیه از او خواسته می‌شود این کار را نکند که خداوند خود آن را جمع می‌کند. تفسیر دوم اینکه پیامبر گاهی قبل از نزول تدریجی یا همراه با نزول آیات آنها را می‌خواند که در این آیه به او دستور داده می‌شود از این کار خودداری کند و هر آیه را به موقع خود تلاوت کند. در تفسیر سوم گفته شده که این آیه اشاره به گناه‌کاران در قیامت دارد که در آن روز به آنها دستور داده می‌شود نامه اعمالشان را بخوانند و از آنها خواسته می‌شود که در خواندنش عجله نکنند. به عقیده مکارم، با توجه به ذکر نام قرآن در آیات بعدی، تفسیر سوم چندان صحیح به‌نظر نمی‌رسد و تفسیر اول موافق تفسیر مشهور است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قیامه، هفتاد و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، سی و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره قارعه و پیش از سوره همزه نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. در سوره قیامه، یک آیه (آیه ۶) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۷۲۶.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۱۷۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۷۷.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۷۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۵: ۲۹۶–۲۹۷.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قیامه»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۳۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
