آیه ۱ سوره تحریم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | تحریم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۲ | ||||
| شماره آیه | ۱ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱ سوره تحریم یکمین آیه از شصت و ششمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. آیات اول تا پنجم سوره مربوط است به ماجرای پیامبر اسلام با بعضی از همسرانش که پیامبر به واسطه سخنان آنان، پاره‌ای از غذاهای حلال را بر خود تحریم کرد و این آیات در سرزنش این همسران پیامبر نازل شد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ ۖ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«به نام خداوند بخشندة مهربان، ای پیغمبر! چرا چیزی را که خداوند برایت حلال کرده است به خاطر به دست آوردن خشنودی همسرانت بر خود حرام می‌کنی؟ و خداوند آمرزگار مهربان است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«به نام خداوند بخشنده مهربان، ای پیامبر چرا در طلب خشنودی [بعضی از] همسرانت چیزی را که خداوند بر تو حلال گردانده است، تحریم می‌کنی؟ و خداوند [در همه حال] آمرزگار مهربان است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که خداوند برای حفظ حیثیت پیامبرش و جلوگیری از طرح توطئه در خانه او توسط برخی از همسرانش آیات ابتدایی این سوره را نازل کرد و آن زنان را مورد سرزنش شدید قرار داد. در اولین آیه، خطاب به پیامبر اسلام گفته می‌شود: «چرا چیزی که خداوند بر او حلال کرده، به خاطر جلب رضایت همسرانش برخود تحریم می‌کند و سپس خداوند با صفات «غفور» و «رحیم» توصیف می‌گردد.» به گزارش مکارم، این عفو و رحمت نسبت به همسرانی است که موجب شدند پیامبر قسم بخورد و چیزهای حلالی را بر خود حرام کند، لذا به آنها گفته شده که در صورت توبه مشمول رحمت خواهند شد. ممکن هم هست اشاره به این نکته باشد که بهتر آن بود که پیامبر اسلام چنین سوگندی یاد نمی‌کرد که موجب جسارت و جرأت برخی از همسران او شود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره تحریم، شصت و ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و هفتمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره حجرات و پیش از سوره تغابن نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۵۶۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۵۴۹.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۲۷۱–۲۷۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره تحریم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۸۳۱.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
