آیه ۱ سوره حمد: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
[[رده:آیه‌های مکی قرآن]] | [[رده:آیه‌های مکی قرآن]] | ||
[[رده:آیه‌های با موضوع خدا]] | [[رده:آیه‌های با موضوع خدا]] | ||
[[رده:آیه‌های با موضوع صفات خدا]] | |||
نسخهٔ ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۴۱
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حمد | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷ | ||||
| شماره آیه | ۱ | ||||
| شماره جزء | ۱ | ||||
| شماره حزب | ۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱ سوره حمد اولین آیه از اولین سوره قرآن است. از آیات مکی به‌شمار می‌آید و نسخی برای آن گزارش نشده است. آغاز قرآن با آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» نشانه بقا و پایداری هر کاری و هر چیزی است که با نام خداوند شروع شود. این آیه سرآغاز تمام سوره‌های قرآن به غیر از سوره توبه است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه معتقد است که آغازشدن تمام سوره‌های قرآن به غیر از سوره توبه با آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» اشاره به این نکته است که اگر سرآغاز هر کاری و هر چیزی با نام خداوند باشد؛ آن کار باقی و پاینده می‌ماند. چنان‌که بر اساس روایتی از پیامبر اسلام هر کار مهمی که بدون نام خدا شروع شود؛ بی‌فرجام خواهد بود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره فاتحه یا حمد پنجمین سوره نازل شده است که پس از سوره مدثر و پیش از سوره تبت نازل شده است. در اینکه این سوره در مکه نازل شده است یا در مدینه، یا در هر دو، اختلاف وجود دارد. برخی منابع بر این باورند که سوره حمد یک مرتبه در مدینه و یک مرتبه در مکه نازل شده است. آنطور که گفته شده، نسخی در این سوره صورت نگرفته است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۱: ۲۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱: ۲۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۱.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱: ۱۳–۱۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حمد»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۸۸۱.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
