سوره احقاف

سورهٔ قرآن

احقاف
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۶۶
جزء	۲۶
شمار آیه‌ها	۳۵
شمار واژه‌ها	۶۴۴
شمار حرف‌ها	۲۵۹۸ یا ۲۶۶۸
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
جاثیه جاثیه	محمد محمد

سوره احقاف چهل و ششمین سوره قرآن است و ۳۵ آیه دارد. «احقاف» نام سرزمین قوم عاد و نزدیک یمن می‌باشد. به جهت اینکه در آیه ۲۱ سوره این واژه به‌کار رفته است؛ این سوره را «احقاف» نامیده‌اند. در ترتیب نزول سور قرآنی، شصت و ششمین و در مصحف کنونی چهل و ششمین سوره قرآن است که پیش از سوره ذاریات و پس از سوره جاثیه در مکه و پیش از هجرت نازل شده است. البته بنابه برخی از نقل‌ها، آیات ۱۰، ۱۵ و ۳۰ این سوره مدنی هستند. از سوره‌های مثانی قرآن و به اندازه یک حزب قرآن است. در این سوره به انذار و تهدید منکران معاد و اثبات رستاخیز پرداخته شده است.

نام‌گذاری

«احقاف» نام سرزمین قوم عاد و نزدیک یمن قرار دارد که در آیه ۲۱ این سوره به آن اشاره شده است. از همین رو آن را «سوره احقاف» نام‌گذاری کرده‌اند.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، «سوره احقاف» در ترتیب نزول سور قرآنی، شصت و ششمین و در مصحف کنونی چهل و ششمین سوره قرآن است که پیش از سوره ذاریات و پس از سوره جاثیه در مکه و پیش از هجرت نازل شده است. البته بنابه برخی از نقل‌ها، آیات ۱۰، ۱۵ و ۳۰ این سوره مدنی هستند.

محتوا و ساختار

این سوره ۳۵ آیه به عدد کوفی و ۳۴ آیه به عدد مکاتب تفسیری بصره، شام، مکه و مدینه دارد و دارای ۶۴۴ یا ۶۴۸ کلمه و ۲۵۹۸ یا ۲۶۶۸ حرف است. از سوری است که با سوگند و حروف مقطعه آغاز و از این لحاظ به ترتیب هفتمین و بیست و هفتمین سوره محسوب می‌شود. همچنین از گروه «سوره‌های حوامیم» است؛ به این معنا که از سوره‌هایی است که با حروف مقطعه «حم» شروع می‌گردد. سوره‌های حوامیم قرآن به ترتیب عبارتند از: غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف که در این دسته «سوره احقاف» آخرین سوره به‌شمار می‌آید. هدف اصلی سوره انذار مشرکانی است که دعوت پیامبر اسلام را رد کرده و معاد را انکار می‌کردند. به همین خاطر آغاز سوره با اثبات معاد است و در آیات دیگر آن نیز بر یگانگی خداوند و نبوت پیامبرش احتجاج شده است. به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سایر مطالب مهم سوره عبارتند از: بیان عظمت قرآن، مبارزه با شرک و بت‌پرستی، عمومیت داشتن دعوت پیامبر حتی برای جنیان، هدف‌دار بودن آفرینش جهان هستی، مسئله معاد و بیان سرنوشت مومنان و کافران در آخرت و قیامت، شرح بخش‌هایی از تاریخ زندگی قوم عاد و پیامبرشان هود و فرجام کار آنان.

پانویس

منابع

• طباطبایی، سید کاظم (۱۳۹۳). «حوامیم». دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره احقاف». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.