آیه ۲ سوره قیامت
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قیامت | ||||
| تعداد آیات سوره | ۴۰ | ||||
| شماره آیه | ۲ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲ سوره قیامت دومین آیه از هفتاد و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه به «نفس لوامه» در وجود انسان‌ها اشاره و سوگند خورده شده است. به گزارش مکارم مفسر شیعی، اهمیت این موضوع و سوگند به آن به این علت است که انسان‌ها براساس «وجدان اخلاقی» در قیامت مورد حساب‌رسی قرار می‌گیرند و وجود «نفس لوامه» یکی از عوامل نجات انسان از شقاوت و گرفتار شدن به عذاب الهی است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و به نفس سرزنشگر سوگند یاد می‌کنم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و سوگند به نفس ملامت‌گر»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه با عبارت «نفس لوامه» به معنای نفسی که بسیار ملامت می‌کند؛ به وجدان اخلاقی اشاره دارد که بسیاری از انسان‌ها به دلیل وجود این وجدان بیدار، به هنگام ارتکاب گناهان و اعمال ناشایست خود را ملامت و سرزنش می‌کنند و در پی جبران اشتباهات‌شان هستند. به گزارش او، مراد از این تعبیر نیز این است که همه انسان‌ها در قیامت نسبت به خویش حالت ملامت و سرزنش را دارند و با توجه به اینکه «مقسم له» حذف شده و با نگاه به سیاق آیات بعدی، معنای آیه اول و دوم چنین است: «سوگند به قیامت و نفس لوامه، که همه شما در قیامت برانگیخته می‌شوید و جزای اعمال خود را خواهید دید.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قیامه، هفتاد و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، سی و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره قارعه و پیش از سوره همزه نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. در سوره قیامه، یک آیه (آیه ۶) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۷۱۹.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۱۶۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۷۷.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۷۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۵: ۲۷۶.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قیامه»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۳۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
