آیه ۱۴ سوره قیامت
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قیامت | ||||
| تعداد آیات سوره | ۴۰ | ||||
| شماره آیه | ۱۴ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۴ سوره قیامت چهاردهمین آیه از هفتاد و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. موضوع این آیه، آگاهی انسان بر نفس و کرده‌های خویش است که در اینجا قرآن بیان می‌دارد: «نیازی نیست که به انسان بگویند و او را بر اعمالش مطلع کنند؛ چراکه انسان خود بر وضعیت خویش بصیرت و بینش کاملی دارد.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَىٰ نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«اصلاً انسان خودش از وضع خود آگاه است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«حق این است که انسان بر نفس خود بصیر است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه به این نکته اشاره شده است که در روز قیامت برای آگاهی انسان از وضعیت اعمالش و سرانجام و عاقبتش نیازی به هیچ اعلامی از طرف خدا و فرشتگان نیست. بلکه هر انسانی بر نفس خود بصیرت کاملی دارد و بهتر از هر کس دیگری آگاه است تا به حدی که حتی اعضا و جوارح بدنش که شاهد بر اعمالش بودند؛ در آن روز به زبان آمده و گواهی می‌دهند. به گزارش مکارم، «بصیرت» هم معنای مصدری دارد و هم معنای وصفی. به همین جهت برخی مفسران آن را در اینجا به «حجت و برهانی که آگاهی بخش است»؛ تفسیر کرده‌اند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قیامه، هفتاد و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، سی و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره قارعه و پیش از سوره همزه نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. در سوره قیامه، یک آیه (آیه ۶) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۷۲۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۱۶۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۷۷.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۷۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۵: ۲۹۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قیامه»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۳۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
