سوره قارعه

سورهٔ قرآن

قارعه
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۳۶
جزء	۳۰
شمار آیه‌ها	۱۱
شمار واژه‌ها	۳۶
شمار حرف‌ها	۱۵۰ یا ۱۶۰
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
عادیات عادیات	تکاثر تکاثر

سوره قارعه یکصد و یکمین سوره قرآن بر اساس ترتیب کنونی مصحف است که منابع اسلامی برای آن، تنها این نام را گزارش کرده‌اند. در گزارش ترتیب نزول سوره‌ها، سی‌امین سوره قرآن است که پیش از سوره قیامت و پس از سوره قریش در مکه نازل شده است. تعداد آیات سوره در نزد کوفیان ۱۱ آیه و نزد حجازیان ۱۰ آیه و به پیش بصریان و شامیان ۸ آیه است و ۳۶ کلمه و ۱۵۰ یا ۱۶۰ حرف دارد. براساس آنچه که در فرهنگ‌نامه علوم قرآن آمده؛ این سوره هیچ آیه منسوخی ندارد و به لحاظ کمیت از سوره‌های مفصل قرآن و از نوع قصار آن است.

نام‌ها

«قارعه» تنها نامی است که در منابع اسلامی برای سوره گزارش شده است. واژه «قارعه» به معنای «کوبنده» از نام‌های قیامت است و در سه آیه نخست سوره، تکرار شده است. از همین رو این سوره را «قارعه» نامیده‌اند.

شأن و محل نزول

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، این سوره سی‌امین سوره‌ای است که در مکه و پیش از هجرت محمد بر پیامبر اسلام نازل شده و هیچ کدام از آیاتش مدنی نیستند.

ساختار و محتوا

تعداد آیات سوره در نزد کوفیان ۱۱ آیه و نزد حجازیان ۱۰ آیه و به پیش بصریان و شامیان ۸ آیه است و ۳۶ کلمه و ۱۵۰ یا ۱۶۰ حرف دارد. واژه «قارعه» که از نام‌های قیامت است؛ در سه آیه نخست سوره، تکرار شده و از این نظر مانند سوره حاقه است که علت آنست: قرآن با تکرار و پرسش با این واژه در پی بزرگداشت و بیم دادن نسبت به قیامت است. براساس آنچه که در فرهنگ‌نامه علوم قرآن آمده؛ روز قیامت هم کوبنده دل‌هاست با ترس و اضطراب و هم کوبنده دشمنان خداوند است به وسیله عذاب و کیفرهای الهی. به همین جهت به آن «قارعه» گفته‌اند. در این سوره به سرانجام نیکوکاران و بدکاران اشاره شده است که نیکوکاران در خوشی و راحتی و بدکاران در شدت و عذاب توصیف شده‌اند. لذا مضمون آیات سوره هم شامل تهدید است و هم بشارت؛ اما کفه تهدید آن سنگین‌تر و لحن خطاب سوره شدیدتر است نسبت به کافران و گناه کاران. در مورد پیام‌های این سوره و با توجه به محتوای آن به‌طور خلاصه می‌توان گفت که قیامت حادثه‌ای است بزرگ و کوبنده و انسان‌ها در چنین روزی به وحشت و سرگردانی دچار می‌شوند و سرانجام تمام اعمال‌شان با موازین مخصوصی در قیامت مورد سنجش قرار خواهد گرفت.

پانویس

منابع

• علمی حسینی، سید مهدی (۱۳۹۳). «حاقه». دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره قارعه». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.