سوره شوری

سورهٔ قرآن

شوری
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۶۲
جزء	۲۵
شمار آیه‌ها	۵۳
شمار واژه‌ها	۸۶۰
شمار حرف‌ها	۳۵۲۱
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
فصلت فصلت	زخرف زخرف

سوره شوری چهل و دومین سوره قرآن بر اساس ترتیب کنونی مصحف است. «شوری» و «حم عسق» دو نام این سوره هستند که در منابع اسلامی از آن نام برده‌اند. در گزارش ترتیب نزول سوره‌ها، شصت و دومین سوره قرآن است که پیش از سوره زخرف و پس از سوره فصلت در مکه نازل شده است. تعداد آیات سوره در نزد کوفیان ۵۳ آیه و نزد سایر مکاتب تفسیری ۵۰ آیه و برطبق قول فراء ۵۶ آیه است و ۸۶۰ یا ۸۶۶ کلمه و ۳۵۲۱ یا ۳۵۸۸ حرف دارد. محور موضوعی سوره مسئله وحی است و نزول قرآن و آثار هدایتی آن در آیاتش بیان شده است. همچنین مودت ذی القربی به عنوان پاداش نبوت پیامبر اسلام در بخشی از آیه ۲۳ ذکر گردیده است. از سوره‌های مثانی به‌شمار می‌آید و آیاتش در حدود کمی بیشتر از یک حزب قرار دارد.

نام‌گذاری

در منابع اسلامی، برای این سوره دو نام گزارش شده است. «شوری» نام مشهورتر سوره است و جهت نام‌گذاری آن به این اسم، بیان اصل اجتماعی شورا و دعوت به مشورت کردن در امور فردی و اجتماعی در آیه ۳۸ آن عنوان شده است. «حم عسق» نام دیگر سوره است که به سبب آغاز سوره با این حروف مقطعه، به این نام شهرت دارد.

شأن و محل نزول

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره شوری چهل و دومین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و شصت و دومین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره زخرف و پس از سوره فصلت نازل شده است. این سوره در مکه نازل شده است؛ اما به نقل مشهور آیات ۲۳، ۲۴، ۲۵ و ۲۷ آن مدنی هستند که بخشی از آیه ۲۳ آن معروف به آیه مودت است.

محتوا و ساختار

تعداد آیات سوره در نزد کوفیان ۵۳ آیه و نزد سایر مکاتب تفسیری ۵۰ آیه و برطبق قول فراء ۵۶ آیه است و ۸۶۰ یا ۸۶۶ کلمه و ۳۵۲۱ یا ۳۵۸۸ حرف دارد. این سوره از نظر کمیت از سوره‌های مثانی و کمی بیشتر از یک حزب قرآن است. بنابه نقل مشهور، هشت آیه منسوخ دارد. بیست و سومین سوره از «سور مقطعات» است که با حروف مقطعه «حم عسق» شروع شده و از سوره‌های حوامیم قرآن به‌شمار می‌آید. محور اصلی سوره، وحی و محتوای پیام‌های آن است. برخی از نشانه‌های خداوند، نتایج اعمال و معرفی «صراط مستقیم» الهی در این سوره ذکر و مسلمانان دعوت به مشورت در امور فردی و اجتماعی شده‌اند. از دیگر موضوعات مورد بحث در سوره شوری عبارتند از: نزول قرآن و آثار هدایتی آن، مودت ذی القربی به عنوان پاداش رسالت، وحدت ادیان آسمانی و یکی بودن اصول شریعت تمام پیامبران، معاد و برشمردن برخی از صفات مؤمنان و مباحث اخلاقی همچون استقامت، عفو و توبه.

پانویس

منابع

• طباطبایی، سید کاظم (۱۳۹۳). «حوامیم». دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره شوری». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.