آیه ۲ سوره طلاق
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | طلاق | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۲ | ||||
| شماره آیه | ۲ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲ سوره طلاق دومین آیه از شصت و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. اشاره این آیه به زمان سرآمدن زمان عده طلاق است که قرآن زن و مرد را به یکی از این دو کار سفارش می‌کند: «سازش شایسته یا جدایی شایسته» سپس درمورد صورت دوم (جدا شدن) شرایط خاصی را بیان می‌دارد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَأَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِنْكُمْ وَأَقِيمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ ۚ ذَٰلِكُمْ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و هنگامی‌که مدّت عدّه‌ای آنان به پایانش نزدیک شد آنان‌را به نیکی نگاه دارید یا به نیکی از آنان جدا شوید و دو مرد عادل از میانتان گواه بگیرید و گواهی را برای (رضای) خدا ادا کنید این چیزی است که کسی‌که به خداوند و روز قیامت ایمان دارد بدان پند داده می‌شود و کسی‌که از خداوند پروا بدارد برایش راه رهایی قرار خواهد داد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«پس چون به پایان عده‌شان نزدیک شوند، یا به نیکویی نگاهشان دارید [و رجوع کنید]، یا با خیر و خوشی از آنان جدا شوید، و [بر این کار] دو [شاهد] عادل از میان خودتان را شاهد بگیرید، و شهادت را برای خداوند برپا دارید، این است که هر کس به خداوند و روز بازپسین ایمان دارد، بدان اندرز داده شود، و هر کس که از خداوند پروا [و پارسایی پیشه] کند، [خداوند] برای او بیرون‌شدی بگذارد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه چند حکم مربوط به طلاق عنوان شده است: ۱) پس از پایان یافتن زمان عده دو حالت پیش می‌آید که قرآن دربارهٔ هر دو صورت، دستور به رعایت مسائل اخلاقی و برخوردهای زیبا و شایسته می‌دهد: «یا به شکل شایسته به زندگی زناشویی ادامه دهید یا اینکه به طرزی شایسته، درست و انسانی از یکدیگر جدا شوید.» ۲) در هنگام اجرای صیغه طلاق، شاهدانی حضور داشته باشند که برطبق متن آیه، دو شاهد برای این کار لازم است و از تعبیر «ذوی عدل منکم» در آیه استفاده می‌شود این شهود باید مسلمان، عادل و مرد باشند. به گفته مکارم، در پایان آیه برای تأکید بر تمام احکام گذشته، قرآن چنین می‌گوید: «تنها کسانیکه ایمان به خدا و روز قیامت دارند، از این وعظ و اندرز نتیجه می‌گیرند و هر کس که تقوا پیشه سازد و ترک گناه کند، خداوند راه نجات و بیرون آمدن از مشکلات را به او نشان می‌دهد.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره طلاق، شصت و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، نود و نهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره دهر و پیش از سوره بینه نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره طلاق، یک آیه ناسخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۵۵۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۵۲۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۵۸.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۵۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۲۳۲–۲۳۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره طلاق»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۹۸۵.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
