آیه ۲۳ سوره نساء

آیه ۲۳ سوره نساء

مشخصات قرآنی
نام سوره	نساء
تعداد آیات سوره	۱۷۶
شماره آیه	۲۳
شماره جزء	۴
شماره حزب	۱۶
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۲۳ سوره نساء بیست و سومین آیه از چهارمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. متن آیه در بیان قوانین شرعی ازدواج است. بر اساس این آیه، نمی‌توان با دسته‌ای از زنان همچون محارم نسبی و سببی ازدواج کرد.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«خداوند بر شما حرام کرده است ازدواج با مادرانتان، و خواهرانتان، و عمه‌هایتان، و خاله‌هایتان، و برادرزادگانتان، و خواهرزادگانتان، و مادرانتان که به شما شیر داده‌اند، و خواهران رضاعی شما، و مادران همسرانتان، و دختران زنانتان، که در دامان شما پرورش یافته‌اند، و با مادرانشان آمیزش کرده‌اید، و اگر با مادرانشان آمیزش نکرده‌اید گناهی بر شما نیست، و همسران پسرانتان که از پشت شما هستند، و جمع دو خواهر با همدیگر، مگر آنچه که در گذشته رویداده است، همانا خداوند آمرزگارِ مهربان است»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«[نکاح‌] مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌هایتان و خاله‌هایتان و دختران برادرتان و دختران خواهرتان و مادران [دایگانی‌] که شما را شیر داده‌اند و خواهران رضاعی‌تان و مادران زنانتان و دختران زنانتان [دختر اندرهایی‌] که در دامان [تربیت و] نگهداری شما هستند -در صورتی که از زنانی باشند که با آنان آمیزش جنسی کرده‌اید، و اگر آمیزش جنسی نکرده باشید، گناهی بر شما نیستو [عروسان یا] همسران پسرانتان -پسرانی که از صلب خودتان هستندبر شما حرام گردیده است، و [همچنین‌] جمع بین دو خواهر [در یک زمان‌]، مگر آنچه در گذشته رخ داده باشد، که خداوند آمرزگار مهربان است‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در ضمن آیات پیشین با موضوع ازدواج، در این آیه، کسانی که ازدواج با آنان ممنوع شده است، اشاره می‌شود. بر اساس این آیه، ازدواج با مادران، دختران، خواهران، عمه‌ها، خاله‌ها و فرزندان خواهران و برادران، مادران و خواهران رضاعی، همسران فرزندان و مادران و دختران همسران به شرط دخول در رابطه جنسی با آنان، حرام است. در بخش دیگری از آیه نیز جمع بین دو خواهر (ازدواج با هر دوی آنان در یک زمان واحد) منع شده است. در پایان آیه نیز به ازدواج‌های گذشته از این دست اشاره کرده و آنان را نادیده در نظر خدا توصیف می‌کند. در این آیه الله با دو وصف غفور و رحیم یاد شده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره نساء، چهارمین سوره از قرآن است. این سوره در ترتیب نزول، نود و دومین سوره پس از سوره ممتحنه و پیش از سوره زلزال نازل شده است. از ظاهر سوره چنین استنباط کرده‌اند به یکباره نازل نشده باشد و آیاتش بیشتر به آیات مدنی شباهت دارند. برای این سوره ۲۶ آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.