آیه ۱ سوره معارج
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | معارج | ||||
| تعداد آیات سوره | ۴۴ | ||||
| شماره آیه | ۱ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۴ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱ سوره معارج یکمین آیه از هفتادمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. این آیه به درخواست عذاب از طرف یکی از کافران اشاره دارد که با نزول عذاب به درخواستش پاسخ داده شد. بنابر روایات شأن نزول این آیه که در منابع شیعه و سنی آمده است: «پس از ماجرای غدیر خم و نصب علی بن ابی‌طالب به جانشینی پیامبر اسلام، یکی از کفار به نام نعمان بن حارث فهری به نزد محمد آمد و از او پرسید که این انتخاب از طرف خودش بوده است یا خداوند؟ هنگامیکه پیامبر اسلام به او گفت این دستور خداوند بوده است؛ او با ناراحتی گفت: خدایا! اگر این سخن حق است؛ از آسمان سنگی بر ما فرودآور. در همان هنگام سنگی از آسمان فرودآمد و بر سر او خورد و او را کشت.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«به نام خداوند بخشندة مهربان، خواهنده‌ای درخواست عذابی کرد که به وقوع می‌پیوندند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«به نام خداوند بخشنده مهربان، خواهنده‌ای عذابی رخ دادنی را طلب کرد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که این آیه به درخواست عذاب از طرف یکی از کافران اشاره دارد که با نزول عذاب به درخواستش پاسخ داده شد. بنابر روایات شأن نزول این آیه که در منابع شیعه و سنی آمده است: «پس از ماجرای غدیر خم و نصب علی بن ابی‌طالب به جانشینی پیامبر اسلام، یکی از کفار به نام نعمان بن حارث فهری به نزد محمد آمد و از او پرسید که این انتخاب از طرف خودش بوده یا خداوند؟ هنگامیکه پیامبر اسلام به او گفت این دستور خداوند بوده است؛ او با ناراحتی گفت: خدایا! اگر این سخن حق است؛ از آسمان سنگی بر ما فرودآور. در همان هنگام سنگی از آسمان فرودآمد و بر سر او خورد و او را کشت.» به گزارش مکارم، در تفسیر دیگری از این آیه آمده: «این سوال کننده پیامبر اسلام بوده است که تقاضای نزول عذاب برای کافران داشت که این عذاب نازل شد.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره معارج، هفتادمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هفتاد و هفتمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره حاقه و پیش از سوره نبأ نازل شد. از مجموع آیات این سوره، سه آیه اول از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره معارج، یک یا دو آیه منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۳۷.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۸.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۵: ۶-۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره معارج»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۷۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
