آیه ۵ سوره جمعه
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | جمعه | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۱ | ||||
| شماره آیه | ۵ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۵ سوره جمعه پنجمین آیه از شصت و دومین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. این آیه به قوم یهود و عالمان آنان در قالب یک مثال هشدار می‌دهد، در صورتیکه تنها به خواندن کتاب تورات بسنده کنند و به محتوای آن عمل ننمایند؛ حالشان بمانند درازگوشی است که کتاب‌ها را بر پشت خود حمل می‌کند و از آنها بهره‌ای نمی‌برد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا ۚ بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ ۚ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«داستان آنان که (حکم) تورات بر آنان تکلیف شد سپس (چنانکه باید) رعایش نکردند مانند داستان درازگوشی است که کتاب‌هایی بر دوش می‌کشد چه بد است داستان گروهی که آیات خدا را دروغ انگاشتند! و خداوند گروه ستمکاران را هدایت نمی‌کند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«داستان کسانی که [عمل به] تورات بر آنان تکلیف شد، سپس آن را [چنانکه باید و شاید] رعایت نکردند، همانند چارپایی بر او کتابی چند است، چه بد است وصف گروهی که آیات الهی را تکذیب کردند، و خداوند قوم ستمکار [مشرک] را هدایت نمی‌کند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: برطبق نقل برخی روایات، یهود می‌گفتند: «اگر محمد به پیامبری مبعوث شده، رسالتش ما را در برنمی‌گیرد.» اما این آیه به آنها گوشزد می‌کند آنها اگر کتاب تورات را به درستی می‌خواندند و به آن عمل می‌کردند این سخن را بر زبان نمی‌آوردند. چراکه بشارت بعثت محمد در آن آمده بود. به گزارش او، قرآن با آوردن مثال درازگوشی که کتاب بر پشت خود می‌برد، مثال جالبی را برای عالمان بی عمل بیان کرده است که این سخن نه فقط به یهودیان بلکه به مسلمانان نیز هشدار می‌دهد به محتوای کتاب‌های آسمانی خود عمل کنند و فقط به خواندن و تلاوت آن اکتفا نکنند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره جمعه، شصت و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و دهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره صف و پیش از سوره فتح نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۵۳۹.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۴۴۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۵۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۵۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۱۱۴–۱۱۶.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره جمعه»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۸۵۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
