آیه ۱۶ سوره انشقاق
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انشقاق | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۵ | ||||
| شماره آیه | ۱۶ | ||||
| شماره جزء | ۳۰ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۶ سوره انشقاق شانزدهمین آیه از هشتاد و چهارمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. به دنبال مباحث پیشین، قرآن در این آیه به چند پدیده طبیعی دنیا سوگند خورده است. اولین سوگند، قسم خوردن به شفق است؛ یعنی سوگند به آغاز شب در زمانی‌که روشنی روز آمیخته با تاریکی شب شده است. در آن هنگام سرخی کمرنگی در افق پیدا می‌شود و مدت زمانی کوتاه جایش را به سپیدی می‌دهد. به جهت اینکه پدیدار شدن شفق اعلام پایان روز و آغاز شب است و همچنین برای مسلمانان خبر از رسیدن زمان نماز مغرب دارد؛ خداوند به آن در اینجا قسم خورده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«سوگند به شفق»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«پس سوگند می‌خورم به شفق»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که به دنبال مباحث پیشین، قرآن در این آیه به چند پدیده طبیعی دنیا سوگند خورده است. اولین سوگند، قسم خوردن به شفق است؛ یعنی سوگند به آغاز شب در زمانی‌که روشنی روز آمیخته با تاریکی شب شده است. در آن هنگام سرخی کمرنگی در افق پیدا می‌شود و مدت زمانی کوتاه جایش را به سپیدی می‌دهد. از نظر برخی مفسران، اهمیت سوگند به شفق به خاطر چند چیز است: ۱. پیدا شدن شفق که نشان از تحول و دگرگونی عمیقی در جهان و اعلام پایان روز و آغاز شب است. ۲. منظره زیبا و جلوه خاصی در آن لحظات در آسمان پدیدار می‌شود. ۳. برای مسلمانان اعلام زمان نماز مغرب است؛ لذا خداوند به آن سوگند خورده است تا همه در این پدیده طبیعی و اهمیت آن در نظام خلقت تفکر کنند و به عظمت خالق آنها پی ببرند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره انشقاق، هشتاد و چهارمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هشتاد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره انفطار و پیش از سوره روم نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۱: ۱۰۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۳۹۷.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۸۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۸۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۶: ۳۱۲–۳۱۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انشقاق»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۸۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
