آیه ۱۷۶ سوره نساء

آیه ۱۷۶ سوره نساء

مشخصات قرآنی
نام سوره	نساء
تعداد آیات سوره	۱۷۶
شماره آیه	۱۷۶
شماره جزء	۶
شماره حزب	۲۱
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱۷۶ سوره نساء صد و هفتاد و ششمین آیه از چهارمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. متن آیه در بیان احکام ارث در موضوع کلاله است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ ۚ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ ۚ وَهُوَ يَرِثُهَا إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهَا وَلَدٌ ۚ فَإِنْ كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ ۚ وَإِنْ كَانُوا إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ ۗ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«از تو (درباره کلاله) می‌پرسند، بگو: خداوند درباره کلاله حکم صادر می‌کند، اگر مردی فوت کند و فرزندی نداشته، و خواهری داشته باشد، نصف ترکه از آنِ اوست و اگر خواهر بمیرد و فرزندی نداشته باشد، برادر همه ترکه را به ارث می‌برد، و اگر دو خواهر بودند، دو سوم ترکه از آن آنهاست، و اگر برادران و خواهرانی بودند، مرد به اندازه سهم دو زن ارث می‌برد خداوند برایتان بیان می‌کند تا گمراه نشوید، و خداوند به هر چیزی داناست»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«از تو نظر خواهی می‌کنند بگو خداوند درباره کلاله به شما چنین فتوا می‌دهد که اگر مردی درگذرد و فرزندی نداشته باشد و خواهری داشته باشد، نصف ترکه از آن او [خواهر] است، [و اگر زنی درگذرد و برادری داشته باشد] در صورتی که فرزند نداشته باشد، آن مرد [همه ترکه را] از او ارث می‌برد، و اگر خواهران دو تن [یا بیشتر] باشند، دو سوم ترکه از آنان است، و اگر گروهی برادر و خواهر باشند، در این صورت برای هر مرد بهره‌ای برابر با بهره دو زن است، خداوند [احکامش را] برایتان روشن می‌سازد تا مبادا گمراه شوید، و خدا به هر چیزی داناست‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که این آیه در موضوع احکام ارث است. در این آیه گفته شده است که در پاسخ به پرسش مسلمانان در موضوع ارث کلاله، به احکام قبلی اشاره شده است. در ادامه آیه، گفته شده است که هرگاه مردی از دنیا برود و فرزندی نداشته باشد و تنها خواهری داشته باشد، نیمی از ما ترک از آن او خواهد بود. در ادامه گفته شده است که اگر زنی درگذشت و فرزندی نداشت و برادری داشت، آن برادر همه ما ترک را به ارث خواهد برد. در حکم بعدی گفته شده است که اگر کسی درگذشت و دو خواهر داشت، برای آنها، دوسوم (دو ثلث) از سهم الارث در نظر گرفته شده است. در موضوع حکم بعدی گفته شده است که اگر شخصی درگذشت و چند برادر و خواهر داشت، تمام میراث بین وارثان تقسیم می‌شود به طوری که برادران دو برابر خواهران ارث ببرند. در ادامه آیه گفته شده است که خدا این حقایق را بیان کرده است تا مردم گمراه نشوند. در بخش پایانی آیه گفته شده است که الله به هر چیزی داناست.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره نساء، چهارمین سوره از قرآن است. این سوره در ترتیب نزول، نود و دومین سوره پس از سوره ممتحنه و پیش از سوره زلزال نازل شده است. از ظاهر سوره چنین استنباط کرده‌اند به یکباره نازل نشده باشد و آیاتش بیشتر به آیات مدنی شباهت دارند. برای این سوره ۲۶ آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.