آیه ۲ سوره مجادله
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | مجادله | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۲ | ||||
| شماره آیه | ۲ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۹ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲ سوره مجادله دومین آیه از پنجاه و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. قرآن پیش از بیان حکم «ظهار» در آیه دوم سوره، با آوردن مقدمه‌ای و در ابتدا این عمل زشت جاهلی را نکوهش و مذمت نموده و سپس در آیات بعدی، حکم را تبیین کرده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسَائِهِمْ مَا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ ۖ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَرًا مِنَ الْقَوْلِ وَزُورًا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«کسانی از شما که با زنانشان ظهار می‌کنند آنان مادرانشان نیستند بلکه مادرانشان تنها زنانی هستند که ایشان را زده‌اند و همانا آنان سخن زشت و دروغ می‌گویند و بدون شک خداوند بخشندة آمرزگار است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«کسانی که از میان شما با زنانشان ظهار می‌کنند، [بدانند که] آن زنان [با این ماجرا در حکم] مادران آنان نیستند، مادران آنان جز کسانی که آنان را زاده‌اند، نیستند، و ایشان [با این عمل] سخنی ناپسند و ناحق می‌گویند، و بی‌گمان خداوند بخشاینده آمرزگار است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در آیه با بیان محکم و کوبنده به کسانی که با همسرانش ظهار کرده‌اند؛ می‌گوید: «در حقیقت آنها (همسرانتان) مادران شما نیستند، مادرانتان زنانی هستند که شما را به دنیا آورده‌اند. این گفتار شما گفته‌ای بی‌اساس و باطل است و تنها سخنی است که از دهانتان خارج شده است.» به گزارش مکارم، قرآن با آوردن عبارت «و انّ الله لعفوّ غفور» به مسلمانانی که قبل از آمدن این حکم مرتکب ظهار شده‌اند؛ اطمینان می‌دهد که خداوند از آنها گذشته است و نگران نباشند. مکارم در ادامه، تفاوت میان «عفوّ» و «غفور» را می‌آورد و می‌نویسد: «عفوّ» مربوط به بخشش خداست و «غفور» اشاره به پوشش گناه دارد؛ لذا خداوند هم می‌بخشد و هم می‌پوشاند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مجادله، پنجاه و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و پنجاهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره منافقون و پیش از سوره حجرات نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره مجادله، یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۹: ۴۷۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۳۰۹.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۴۲.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۴۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۳: ۴۱۰–۴۱۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره مجادله»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۶۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
