آیه ۱۱ سوره مجادله
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | مجادله | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۲ | ||||
| شماره آیه | ۱۱ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۹ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۱ سوره مجادله یازدهمین آیه از پنجاه و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در آیه به یکی از آداب نشستن در مجلس اشاره شده و در متن آیه آمده است: «ای مؤمنان هرگاه به شما گفته می‌شود به مجلس وسعت بدهید و به تازه‌واردان در بین خودتان جا دهید؛ اطاعت کنید.» در ازای این کار نیز خداوند وعده وسعت بخشیدن به جایگاه این افراد در بهشت داده و درجات بالای بهشتی برای آنان درنظر گرفته شده که این پاداش‌ها به دلیل ایمان و علم آنان است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ ۖ وَإِذَا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ ۚ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«ای مؤمنان! هنگامی‌که به شما گفته شد: در مجلس جا باز کنید، جا باز کنید، تا خداوند براتیان فراخ گرداند و چون گفته شد: برخیزید! برخیزید اگر چننین کنید خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و بهره‌ای از علم دارند درجات بزرگی می‌بخشد، و خداوند به آنچه می‌کنید آگاه است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«ای مؤمنان چون به شما گفته شود در مجالس جا باز کنید، باز کنید، که خداوند در کار شما گشایش آورد، و چون گفته شود برخیزید، برخیزید، خداوند از میان شما مؤمنان و دانش یافتگان را به درجاتی رفعت دهد و خداوند به آنچه می‌کنید آگاه است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن در این آیه پس از نهی از نجوا در مجالس در آیات قبل، به یکی از آداب نشستن در مجلس اشاره می‌شود و به مؤمنان فرمان می‌دهد هرگاه در جمعی گفته شود که جا بدهید برای تازه‌واردان، اطاعت کنند. سپس در ادامه آیه، پاداش این کار را وسعت در بهشت و بالا رفتن درجات به جهت ایمان و علم آنان اعلام کرده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مجادله، پنجاه و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و پنجاهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره منافقون و پیش از سوره حجرات نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره مجادله، یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعارا ت
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۹: ۴۹۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۳۱۸.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۴۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۴۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۳: ۴۳۸–۴۴۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره مجادله»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۶۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
