آیه ۱ سوره مجادله

آیه ۱ سوره مجادله

مشخصات قرآنی
نام سوره	مجادله
تعداد آیات سوره	۲۲
شماره آیه	۱
شماره جزء	۲۸
شماره حزب	۱۰۹
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱ سوره مجادله یکمین آیه از پنجاه و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. موضوع آیات ابتدایی سوره دربارهٔ حکم «ظهار» است که در جاهلیت نوعی طلاق و جدایی دائمی محسوب می‌شد و اسلام آن را تصحیح و تعدیل کرد.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا ۚ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«به نام خداوند بخشندة مهربان، به‌راستی خداوند سخن زنی را شنید که دربارة همسرش با تو گفتگو می‌کرد و به خداوند شکایت می‌برد و خداوند گفتگوهایتان را می‌شنود بی‌گمان خداوند شنوای بیناست»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«به نام خداوند بخشنده مهربان، به راستی که خداوند سخن زنی را که با تو درباره همسرش مجادله می‌کرد و به خداوند شکایت حال خود می‌گفت، شنید، و خداوند گفت و گوی شما دو تن را می‌شنود، چرا که خداوند شنوای بیناست‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: بر طبق روایات شأن نزول، زنی از انصار به نزد پیامبر اسلام آمد و از همسرش که با «ظهار» قصد جدایی از او را داشت؛ شکایت و راه حل مشکلش را از پیامبر درخواست کرد. با نزول آیات ابتدایی این سوره، حکم ظهار برای مسلمانان بیان گردید. به گزارش مکارم، «ظهار» نوعی طلاق در زمان جاهلیت بود که مرد با گفتن جمله «انت علیّ کظهر امّی» از همسرش جدا می‌شد. اما این طلاق و جدایی نه قابل برگشت بود و نه زن آزاد می‌شد که بتواند همسر دیگری را برگزیند. به گزارش او، «تجادل «از «مجادله» و «جدل» گرفته شده که در اصل به معنای تابیدن طناب است. همچنین در آیه تأکید می‌شود که خداوند گفتگوهای پیامبر و زن را دید و شنید و حکم مسئله را برای آنان فرستاد؛ لذا «سمیع» و «بصیر» به معنی شنوا و بینا دو نام از اسماءالحسنی، در عبارت پایانی آیه آمده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مجادله، پنجاه و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و پنجاهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره منافقون و پیش از سوره حجرات نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره مجادله، یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.