آیه ۱ سوره نساء

آیه ۱ سوره نساء

مشخصات قرآنی
نام سوره	نساء
تعداد آیات سوره	۱۷۶
شماره آیه	۱
شماره جزء	۴
شماره حزب	۱۶
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱ سوره نساء اولین آیه از چهارمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. متن آیه در موضوع دعوت به تقوا است و در آن، از همه انسان‌ها درخواست شده تا با توجه به خلقت همگان از آدم و حوا، از اختلافات بپرهیزند.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«به نام خداوند بخشنده مهربان، ای مردم از پروردگارتان بترسید، پروردگاری که شما را از یک نفس آفرید و همسرش را نیز از وی آفرید، و از آن دو، مردان و زنان زیادی منتشر و پخش کرد، و از خداوندی بترسید که به (نام) او از همدیگر درخواست می‌کنید، و بپرهیزید از اینکه پیوند خویشاوندی را گسسته دارید، همانا خداوند مراقب شماست»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«به نام خداوند بخشنده مهربان، ای مردم از پروردگارتان پروا کنید، همو که شما را از یک تن یگانه بیافرید و همسر او را هم از او پدید آورد و از آن دو مردان و زنان بسیاری پراکند، و از خدایی که به نام او پیمان می‌بندید یا سوگند می‌دهید، همچنین از گسستن پیوند خویشاوندان پروا کنید، چرا که خداوند [ناظر و] نگاهبان شماست‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که مخاطب این آیه تمام انسان‌ها هستند و در ابتدای آیه، خدا به آنان معرفی شده و از خلقت آنان سخن گفته شده است. در ادامه بشر را به رعایت تقوا دعوت کرده است. در این آیه برای ایجاد نقطه مشترک و وحدت‌آفرین میان بشر، به یگانه بودن منشأ آفرینش همه بشرها که تنی واحد بوده است، اشاره شده است. بر اساس ادامه این آیه، خلقت زن آدم نیز از خود او ریشه گرفته است. در ادامه آیه، به فرزندان آدم و حوا اشاره شده است که از رابطه میان آدم و حوا به وجود آمده‌اند. پس از بیان این مطالب در ادامه آیه مجدد به تقوا دعوت شده و به بردن نام خدا در سوگندها و پیمان‌ها اشاره شده است. بر اساس این آیه، باید نسبت به خویشاوندان نیز تقوا را رعایت کرد. در پایان آیه نیز به مساله نظارت خدا بر همگان اشاره دارد و الله با صفت «رقیب» یاد شده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره نساء، چهارمین سوره از قرآن است. این سوره در ترتیب نزول، نود و دومین سوره پس از سوره ممتحنه و پیش از سوره زلزال نازل شده است. از ظاهر سوره چنین استنباط کرده‌اند به یکباره نازل نشده باشد و آیاتش بیشتر به آیات مدنی شباهت دارند. برای این سوره ۲۶ آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.