آیه ۳۴ سوره نساء

آیه ۳۴ سوره نساء

مشخصات قرآنی
نام سوره	نساء
تعداد آیات سوره	۱۷۶
شماره آیه	۳۴
شماره جزء	۵
شماره حزب	۱۷
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۳۴ سوره نساء سی و چهارمین آیه از چهارمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. متن آیه در بیان برخی وظایف مردان و زنان در قبال یکدیگر است. در بخش ابتدایی آیه، مردان سرپرست زنان معرفی شده‌اند، در اواسط آیه، به وظایف زنان در قبال شوهران پرداخته شده و در پایان آیه، توصیه‌هایی برای مراتب تنبیه زنان طغیان‌گر سخن گفته شده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«مردان سرپرست زنان هستند به خاطر اینکه خداوند مردان را بر زنان برتری داده‌است، و نیز به خاطر اینکه از مال‌هایشان خرج می‌کنند، پس زنان صالحه آنانی هستند که فرمانبردار خدا بوده و در پنهانی و در غیاب شوهرانشان از آنها اطاعت می‌کنند و این بدان سبب است که خداوند آنها را حفاظت نموده و توفیق داده‌است و زنانی که از سرکشی آنان بیم دارید، به آنان اندرز دهید، سپس بستر خویش را جدا کنید، سپس آنان را بزنید، پس اگر از شما اطاعت کردند راهی برای ایشان نجویید همانا خداوند والا و بزرگ است»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«مردان باید بر زنان مسلط باشند چرا که خداوند بعضی از انسانها را بر بعضی دیگر برتری بخشیده است، و نیز از آن روی که مردان از اموال خویش [برای زنان‌] خرج می‌کنند، زنان شایسته آنانند که مطیع و به حفظ الهی در نهان خویشتندار هستند، و زنانی که از نافرمانیشان نگرانید، باید نصیحتشان کنید و [سپس‌] در خوابگاهها از آنان دوری کنید [و سپس اگر لازم افتاد] آنان را ترک کنید آنگاه اگر از شما اطاعت کردند، دیگر بهانه جویی [و زیاده‌روی‌] نکنید، خداوند بلندمرتبه بزرگوار است‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در ادامه آیات گذشته در بیان تفاوت میان زنان و مردان، در این آیه، یکی از وظیفه مردان برشمرده شده است. بر اساس این آیه، مردان وظیفه سرپرستی بر زنان را برعهده دارند و دلیل این سرپرستی، برتری‌ای است که الله به برخی داده است. در ادامه آیه، دلیل دیگری بابت این مقام سرپرستی عنوان شده که همان بخشش‌هایی است که مردان از اموال خود در حق زنان پرداخت می‌کنند. در ادامه آیه، به توضیح زنان صالح می‌پردازد و آنان را کسانی معرفی می‌کند که در غیاب همسرشان، اسرار آنان را حفظ و حقوق آنان را مراعات می‌کنند. پس از آن در توصیه‌ای به مردان، در خصوص زنان نافرمان و طغیان‌گر، گفته شده است که در ابتدا باید پند و اندرز بگیرند، سپس از همخوابی با آنان جلوگیری به عمل آید و در نهایت آنان را بزنید. در ادامه گفته شده است که در هر مرحله، اگر از شما پیروی کردند، تعدی صورت نگیرد و الله با دو وصف علی و کبیر یاد شده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره نساء، چهارمین سوره از قرآن است. این سوره در ترتیب نزول، نود و دومین سوره پس از سوره ممتحنه و پیش از سوره زلزال نازل شده است. از ظاهر سوره چنین استنباط کرده‌اند به یکباره نازل نشده باشد و آیاتش بیشتر به آیات مدنی شباهت دارند. برای این سوره ۲۶ آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.