آیه ۷ سوره حشر
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حشر | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۴ | ||||
| شماره آیه | ۷ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۹ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۷ سوره حشر هفتمین آیه از پنجاه و نهمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه موارد مصرف «فیء» به صورت یک قاعده کلی آمده است: «آنچه را خداوند از اهل آبادیها به رسولش بازگردانده از آن خدا، پیامبر، خویشاوندان او، یتیمان، مستمندان و در راه ماندگان است.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَىٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ ۚ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«آنچه خداوند از (اموال) اهالی این آبادیها به پیغمبرش ارزانی داشت متعلّق به خدا و پیغمبر و خویشاوندان (پیغمبر) و یتمیان و بینوایان و در راه ماندگان است تا تنها درمیان ثروتمندانِ شما دست به دست نگردد و آنچه که پیغعمبر به شما بدهد آن‌را بگیرید و از آنچه که شما را از آن باز می‌دارد باز آیید و از خداوند بترسید بی‌گمان خداوند سخت کیفر است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«آنچه خداوند [به صورت فیء] از اموال اهل آبادیها عاید پیامبرش گرداند، خاص خداوند و پیامبر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان است، تا در میان توانگران شما دستگردان نشود، و آنچه پیامبر شما را دهد آن را بپذیرید و آنچه شما را از آن بازدارد، از آن دست بدارید، و از خداوند پروا کنید، که بی‌گمان خداوند سخت کیفر است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند در آیه قبل، تمام غنایم جنگی (فیء) را متعلق به پیامبر اعلام کرد؛ اما در این آیه موارد مصرف آن معین شده است. برطبق متن آیه، ۶ سهم برای این اموال تعیین شده «سهم خدا، پیامبر، ذوی القربای پیامبر، یتیمان، مساکین و در راه ماندگان.» سپس فلسفه این حکم چنین عنوان شده است: «به این جهت است تا این اموال در میان ثروتمندان دست به دست نشود و فقیران از آن محروم نشوند.» در پایان آیه نیز دستور داده می‌شود: «هرآنچه پیامبر برایتان آورده بگیرید و از آنچه نهی کرده، خودداری کنید. پرهیزکار باشید و بدانید که خداوند «شدید العقاب» است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره حشر، پنجاه و نهمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره بینه و پیش از سوره نور نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره حشر، یک آیه ناسخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۹: ۵۰۶.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۳۴۵.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۴۶.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۴۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۳: ۵۰۴–۵۰۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حشر»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۸۷۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
