آیه ۴ سوره ممتحنه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات آیه}} | {{جعبه اطلاعات آیه}} | ||
'''آیه ۴ سوره ممتحنه''' چهارمین [[آیه]] از شصتمین [[سوره قرآن]] است و از آیات [[مکی و مدنی|مدنی]] آن به‌شمار می‌آید. در آیه مورد بحث، [[ابراهیم]] و پیروانش به عنوان الگوی نیکو وکامل دشمنی و بیزاری جستن از دشمنان [[خداوند]] برای [[مسلمانان]] معرفی | '''آیه ۴ سوره ممتحنه''' چهارمین [[آیه]] از شصتمین [[سوره قرآن]] است و از آیات [[مکی و مدنی|مدنی]] آن به‌شمار می‌آید. در آیه مورد بحث، [[ابراهیم]] و پیروانش به عنوان الگوی نیکو وکامل دشمنی و بیزاری جستن از دشمنان [[خداوند]] برای [[مسلمانان]] معرفی شده‌اند. | ||
== متن == | == متن == | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه گزارش می‌کند به دلیل آشنایی اجمالی مسلمانان با ابراهیم و آگاهی از زندگی او، [[قرآن]] در این آیه | [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه گزارش می‌کند به دلیل آشنایی اجمالی مسلمانان با ابراهیم و آگاهی از زندگی او، [[قرآن]] در این آیه او و پیروانش را «اسوه حسنه» معرفی کرده و سخنانی را که او خطاب به [[بت‌پرستان]] و دشمنان خدا گفته بود؛ بازگو کرده است. برطبق متن آیه، ابراهیم و همراهانش به قوم [[مشرک]] و بت‌پرست خود می‌گفتند: «ما از شما و آنچه غیر از خدا می‌پرستید، بیزاریم. نسبت به شما کافریم (یعنی بیزاریم) و در میان ما و شما دشمنی همیشگی آشکار شده است.» سپس گفتند: «این وضع برقرار است تا زمانیکه [[کافران]] به [[الله|خدای یکتا]] [[ایمان]] بیاورند.» در ادامه سخن نیز آنها به خدا [[توکل]] کرده و بازگشت همه امور را به سوی خدا توصیف می‌کنند.<ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۷۴|ک=تفسیر نمونه|ص=۱۷–۲۱|ج=۲۴}}</ref> | ||
== شأن نزول و ترتیب == | == شأن نزول و ترتیب == | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
{{ناوبری آیات}} | {{ناوبری آیات}} | ||
{{قرآن}} | {{قرآن}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:آیه‌های مدنی قرآن]] | [[رده:آیه‌های مدنی قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۴:۱۳
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | ممتحنه | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۳ | ||||
| شماره آیه | ۴ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۰ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴ سوره ممتحنه چهارمین آیه از شصتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در آیه مورد بحث، ابراهیم و پیروانش به عنوان الگوی نیکو وکامل دشمنی و بیزاری جستن از دشمنان خداوند برای مسلمانان معرفی شده‌اند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ ۖ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«به‌راستی که برایتان در ابراهیم و آنانکه با او همراه بودند سرمشقی نیکوست چون به قوم خود گفتند: ما از شما و از آنچه به‌جای خدا می‌پرستید بیزاریم، به شما کفر ورزیده‌ایم و بین ما و شما برای همیشه دشمنی و کینه پدید آمده است تا این‌که تنها به خداوند ایمان آورید، مگر گفتة ابراهیم به پدرش که (گفت:) برایت آمرزش خواهم خواست و در برابر خداوند برایت اختیار چیزی را ندارم پروردگارا! بر تو توکّل کرده‌ایم و رو به‌سوی تو نهاده‌ایم و بازگشت به‌سوی توست»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«برای شما در ابراهیم و همراهان او سرمشقی نیکوست، آنگاه که به قومشان گفتند و ما از شما و آنچه به جای خداوند می‌پرستید، بری و برکناریم، ما منکر شماییم و همواره در میان ما و شما دشمنی و کینه پدید آمده است تا آنکه فقط به خداوند ایمان آورید، مگر در این سخن ابراهیم به پدرش که حتما برای تو آمرزش خواهم طلبید، و برای تو در برابر خداوند صاحب اختیار چیزی نیستم، پروردگارا بر تو توکل کرده‌ایم و به تو روی آورده‌ایم و سیر و سرانجام [همه] به سوی توست»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند به دلیل آشنایی اجمالی مسلمانان با ابراهیم و آگاهی از زندگی او، قرآن در این آیه او و پیروانش را «اسوه حسنه» معرفی کرده و سخنانی را که او خطاب به بت‌پرستان و دشمنان خدا گفته بود؛ بازگو کرده است. برطبق متن آیه، ابراهیم و همراهانش به قوم مشرک و بت‌پرست خود می‌گفتند: «ما از شما و آنچه غیر از خدا می‌پرستید، بیزاریم. نسبت به شما کافریم (یعنی بیزاریم) و در میان ما و شما دشمنی همیشگی آشکار شده است.» سپس گفتند: «این وضع برقرار است تا زمانیکه کافران به خدای یکتا ایمان بیاورند.» در ادامه سخن نیز آنها به خدا توکل کرده و بازگشت همه امور را به سوی خدا توصیف می‌کنند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره ممتحنه، شصتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، نود و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره احزاب و پیش از سوره نساء نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره ممتحنه، سه آیه منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۹: ۵۱۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۳۸۵.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۴۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۴۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۱۷–۲۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره ممتحنه»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۸۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
