آیه ۲۱ سوره حشر
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حشر | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۴ | ||||
| شماره آیه | ۲۱ | ||||
| شماره جزء | ۲۸ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۰ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۱ سوره حشر بیست و یکمین آیه از پنجاه و نهمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه برای بیان عظمت قرآن و قدرت نفوذ آن در قلب‌ها در قالب یک مثال چنین گفته می‌شود: «اگر این قرآن را بر کوهی نازل می‌کردیم، می‌دیدی که در برابر آن خشوع می‌کند و از ترس و خوف خداوند از هم می‌شکافد.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
لَوْ أَنْزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ ۚ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«اگر این قرآن را بر کوهی نازل می‌کردیم همانا آن‌را از ترس خدا کرنش‌کنان و از هم پاشیده می‌دیدی، و این مثال‌ها را برای مردمان بیان می‌داریم تا که ایشان بیندیشند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«اگر این قرآن را بر کوهی فرو فرستاده بودیم، بی‌شک آن را از ترس خداوند خاکسار و فرو پاشیده می‌دیدی، و اینها مثلهایی است که برای مردم می‌زنیم باشد که اندیشه کنند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند این آیه از عظمت قرآن و اثر نفوذ آن در جان‌ها و قلب‌ها سخن می‌گوید و برای اینکه مردم مطلب را بهتر بفهمند، آن را با مثال فروپاشی کوه‌ها در برابر قرآن بیان می‌کند و از آنان انتظار دارد که در آن اندیشه کنند. به گزارش مکارم، برخی از مفسران آیه را بر ظاهرش حمل کرده و معتقدند تمام موجودات از جمله کوه‌ها درک و شعور دارند که اگر این آیات بر آنها نازل می‌شد، از هم شکافته و متلاشی می‌شدند. سپس شاهد مثال تفسیر خود را آیه ۷۴ سوره بقره می‌دانند که در آنجا دل‌های بعضی از انسان‌ها از سنگ سخت‌تر توصیف شده بود. منظور این مفسران از جمع آیات نیز این است که گاهی کوه‌ها هم در برابر حقیقت از هم می‌پاشند؛ اما قلب‌های برخی انسان‌ها هیچ تغییری نمی‌کند و از سنگ‌ها هم سخت‌تر است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره حشر، پنجاه و نهمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره بینه و پیش از سوره نور نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره حشر، یک آیه ناسخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۹: ۵۱۲.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۳۷۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۴۸.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۴۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۳: ۵۴۹-۵۵۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حشر»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۸۷۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
