آیه ۴۲ سوره قلم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قلم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۲ | ||||
| شماره آیه | ۴۲ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۳ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴۲ سوره قلم چهل و دومین آیه از شصت و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. به دنبال مباحث آیات پیشین، در این آیه به بخشی از وضعیت مشرکان و مجرمان در قیامت اشاره می‌شود و قرآن می‌گوید: «به خاطر بیاورید روزی را که از شدت ترس، ساق‌ها برهنه شوند و به سجده دعوتشان کنند؛ ولی آنان قادر بر آن نیستند.» به گزارش مکارم مفسر شیعی، برخی از مفسران گفته‌اند که برهنه شدن ساق پاها کنایه از وحشت و بدی اوضاع است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«روزی که ساق آشکار می‌شود و به سجده فراخوانده می‌شوند ولی نمی‌توانند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«روزی که هنگامه بالا گیرد، و آنان را به سجده دعوت کنند ولی نتوانند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که به دنبال مباحث آیات پیشین، در این آیه به بخشی از وضعیت مشرکان و مجرمان در قیامت اشاره می‌شود و قرآن می‌گوید: «به خاطر بیاورید روزی را که از شدت ترس، ساق‌ها برهنه شوند و به سجده دعوتشان کنند؛ ولی آنان قادر بر آن نیستند.» به گزارش مکارم، برخی از مفسران گفته‌اند که برهنه شدن ساق پاها کنایه از وحشت و بدی اوضاع است. به گزارش او بر اساس روایتی چون در روز قیامت، عظمت خداوند ظاهر و آشکار می‌شود؛ مؤمنان در برابر او به سجده می‌افتند؛ اما کافران قادر بر انجام سجده نیستند. به این دلیل که صفات زشت و رذیله آنچنان در وجود آنان رسوخ کرده که مانع از خضوع و خشوع آنها در مقابل پروردگارشان می‌گردد.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قلم، شصت و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دومی سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره علق و پیش از سوره مزمل نازل شد. از مجموع آیات این سوره، بیست آیه (آیات ۱۷ تا ۳۳ و ۴۸ تا ۵۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره قلم، دو آیه (آیات ۴۴ و ۴۵) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۱۲.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۶۳۴.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۵.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۴۱۳–۴۱۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قلم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۲۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
