آیه ۸ سوره قلم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قلم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۲ | ||||
| شماره آیه | ۸ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۳ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۸ سوره قلم هشتمین آیه از شصت و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در ادامه مباحث پیشین و پس از اینکه در آیه چهارم به اخلاق عظیم پیامبر اسلام اشاره شد؛ از این آیه به بعد به برشمردن صفات زشت و ناپسند دشمنان او پرداخته شده است. در این آیه به محمد فرمان داده می‌شود که از مکذّبین اطاعت و پیروی نکند. به گزارش مکارم مفسر شیعی، منظور از مکذّبین آنهایی هستند که خداوند، پیامبر، معاد و آیین خدا را تکذیب می‌کنند و به عقیده وی، اطاعت از آنها موجب گمراهی و بدبختی انسان خواهد بود.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«پس، از تکذیب‌کنندگان پیروی مکن»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«پس از منکران اطاعت مکن»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن در اینجا به تعدادی از صفات نکوهیده دشمنان پیامبر اسلام اشاره می‌کند تا میان اخلاق عظیم محمد و دشمنانش مقایسه‌ای انجام شود و فاصله بین این دو معلوم گردد. به گزارش او، تکذیب کردن اولین صفتی است که در این آیه به آن اشاره شده و پیامبر را از پیروی کردن از آنها (مکذّبین) نهی کرده است. به عقیده او، مکذّبین کسانی هستند که به خداوند، پیامبر، معاد و دین خدا باور ندارند و آنها را تکذیب می‌کنند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قلم، شصت و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دومی سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره علق و پیش از سوره مزمل نازل شد. از مجموع آیات این سوره، بیست آیه (آیات ۱۷ تا ۳۳ و ۴۸ تا ۵۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره قلم، دو آیه (آیات ۴۴ و ۴۵) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۰۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۶۱۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۴.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۴.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۳۸۳.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قلم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۲۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
