آیه ۲۶ سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
[[رده:آیه‌های با موضوع حیوانات]] | [[رده:آیه‌های با موضوع حیوانات]] | ||
[[رده:آیه‌های با موضوع قرآن]] | [[رده:آیه‌های با موضوع قرآن]] | ||
[[رده:آیه‌های با موضوع وحی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۹
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | بقره | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۸۶ | ||||
| شماره آیه | ۲۶ | ||||
| شماره جزء | ۱ | ||||
| شماره حزب | ۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۶ سوره بقره، بیست و ششمین آیه از دومین سوره قرآن است. این آیه را مدنی دانسته‌اند. این آیه در پاسخ به کنایه برخی از منافقین نازل شده است که مثال‌های قرآن از حیوانات کوچک را نشانه عدم وحی بودن قرآن دانستند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا ۘ يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا ۚ وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«همانا خداوند شرم ندارد از اینکه به پشه‌‌ای یا کوچکتر از آن مثال بزند، کسانی که ایمان آورده‌اند می‌دانند که آن حق است و از جانب پروردگارشان است و اما کسانی‌که کفر ورزیده‌اند می‌گویند: خداوند از این مثال چه قصدی داشته است؟، (خدا) با آن بسیاری را گمراه کرده و با آن بسیاری را هدایت می‌نماید و جز فاسقان را با آن گمراه نمی‌کند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«خداوند پروا ندارد که به پشه و فراتر[یا فروتر] از آن مثل زند، آنگاه مؤمنان می‌دانند که آن [مثل] راست و درست است [و] از سوی پروردگارشان است، ولی کافران می‌گویند خداوند از این مثل چه می‌خواهد؟ [بدینسان] بسیاری را بدان گمراه و بسیاری را راهنمایی می‌کند، ولی جز نافرمانان کسی را بدان بیراه نمی‌گرداند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند پس از آنکه گروهی از منافقین، به انکار برخی آیات قرآن که در آنها از حیوانات کوچکی چون عنکبوت یاد شده بود، گلایه کردند و آن را نشانه عدم وحیانیت قرآن دانستند، این آیه نازل شد و گفت که خداوند از تمثیل به حیوانات کوچک و بزرگ شرمی ندارد. پس از این توضیح، خداوند سخن از این موجودات را موجب هدایت گروهی و موجب ضلالت گروهی دیگر دانسته است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره بقره، دومین سوره قرآن است که به خاطر دربرداشتن داستان گاو بنی‌اسرائیل، به نام بقره شناخته می‌شود. این سوره با ۲۸۵ یا ۲۸۷ آیه، بزرگ‌ترین سوره قرآن است. این سوره اولین سوره‌ایست که با حروف مقطعه شروع می‌شود. بیشترین احکام فقهی قرآن نیز در این سوره قرار دارد. این سوره هشتاد و هفتمین و به نقلی هشتاد و ششمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام است که پس از سوره مطففین و پیش از سوره انفال نازل شده است. در ترتیب مصحف اما بعد از سوره حمد و قبل از سوره آل‌عمران قرار گرفته است. تمام آیات این سوره در مدینه نازل شده‌اند، بجز آیه ۲۸۱ سوره که در ماجرای حجةالوداع نازل شده است. وجود ۲۶ ناسخ یا منسوخ در این سوره گزارش شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۶۰: ۲.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹: ۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱: ۱۴۶–۱۴۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره بقره»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۹۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
