آیه ۲۱۵ سوره بقره
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | بقره | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۸۶ | ||||
| شماره آیه | ۲۱۵ | ||||
| شماره جزء | ۲ | ||||
| شماره حزب | ۷ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۱۵ سوره بقره، دویست و پانزدهمین آیه از دومین سوره قرآن است. این آیه را مدنی دانسته‌اند. در این آیه، آنچه می‌توان انفاق کرد و آنان که باید مورد انفاق قرار بگیرند، مورد اشاره قرار گرفته‌اند. بر اساس متن این آیه، انفاق باید به یتیمان، بینوایان، خویشاوندان نزدیک از جمله پدر و مادر و در راه‌ماندگان اعطا شود و هر نوع خیری انفاق به حساب می‌آید.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ ۖ قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ ۗ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«از تو می‌پرسند: چه چیزی را انفاق کنید: (و به چه کسی بدهند)؟ بگو: مالی را که انفاق می‌کنید برای پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان است، و هرگونه نیکی که انجام دهید خداوند به آن داناست»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«از تو می‌پرسند چه ببخشند، بگو هر مالی که می‌بخشید [بهتر است] به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان ببخشید و هر خیری که به جای می‌آورید، خداوند از آن آگاه است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که این آیه در موضوع انفاق و بخشش است. در متن این آیه، خطاب به پیامبر اسلام گفته شده است هرگاه از تو درباره اینکه چه چیزی را انفاق کنند، سوال پرسیدند، چنین پاسخ بگو که می‌توانند هر خیر و نیکی را انفاق کنند. در ادامه کسانی که می‌توانند مورد انفاق قرار بگیرند نام برده شده‌اند. این افراد عبارتند از پدر، مادر، خویشاوندان، یتیمان، بینوایان و در راه‌ماندگان. در پایان این آیه تاکید شده است که الله از هر خیری که انجام گیرد، آگاه است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره بقره، دومین سوره قرآن است که به خاطر دربرداشتن داستان گاو بنی‌اسرائیل، به نام بقره شناخته می‌شود. این سوره با ۲۸۵ یا ۲۸۷ آیه، بزرگ‌ترین سوره قرآن است. این سوره اولین سوره‌ایست که با حروف مقطعه شروع می‌شود. بیشترین احکام فقهی قرآن نیز در این سوره قرار دارد. این سوره هشتاد و هفتمین و به نقلی هشتاد و ششمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام است که پس از سوره مطففین و پیش از سوره انفال نازل شده است. در ترتیب مصحف اما بعد از سوره حمد و قبل از سوره آل‌عمران قرار گرفته است. تمام آیات این سوره در مدینه نازل شده‌اند، بجز آیه ۲۸۱ سوره که در ماجرای حجةالوداع نازل شده است. وجود ۲۶ ناسخ یا منسوخ در این سوره گزارش شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۶: ۳۸۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲: ۲۳۸.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲: ۱۰۳-۱۰۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره بقره»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۹۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
