آیه ۲۳۷ سوره بقره

آیه ۲۳۷ سوره بقره

مشخصات قرآنی
نام سوره	بقره
تعداد آیات سوره	۲۸۶
شماره آیه	۲۳۷
شماره جزء	۲
شماره حزب	۸
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۲۳۷ سوره بقره، دویست و سی و هفتمین آیه از دومین سوره قرآن است. این آیه را مدنی دانسته‌اند. متن آیه در خصوص طلاق در شرایطی است که مهریه مشخص شده ولی آمیزش جنسی صورت نگرفته است. در این شرایط تنها پرداخت نیمی از مهریه برعهده مرد است. در ادامه آیه توصیه به بخشش نیمه دیگر از هر دو سمت شده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 وَإِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ ۚ وَأَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۚ وَلَا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«و اگر زنان را قبل از ایکه با آنان آمیزش جنسی کنید، طلاق دادید، در حالی که برای آنها مهریه تعیین کرده‌اید، پس نصف آنچه تعیین کرده‌اید را بپردازید مگر اینکه (آن را به شما) ببخشند یا کسی که عقد ازدواج در دست اوست (آن را) ببخشد، و اگر ببخشید، به پرهیزگاری نزدیک‌تر است، و نیکوکاری را در میان خود فراموش نکنید همانا خداوند به آنچه می‌کنید بیناست»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«و اگر پیش از نزدیکی با آنان، خواستید طلاقشان بدهید، و مهری برایشان تعیین کرده بودید، پرداختن نیمه آن بر عهده شماست، مگر آنکه زنان [آن نیمه را] ببخشند، یا کسی که سررشته نکاح در دست اوست [نیمه دیگر را هم‌] ببخشد [و مهر را به تمامی بدهد] و بخشش و بخشایش نزدیکتر به پرهیزگاری است، و بزرگواری را در بین خودتان فراموش نکنید، که خداوند از کار و کردار شما آگاه است‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که متن این آیه در ضمن آیه پیشین در خصوص احکام طلاق است. بر اساس این آیه، مردان موظف هستند به هنگام طلاق در شرایطی که مهریه تعیین شده ولی آمیزشی صورت نگرفته است، نیمی از مهریه را پرداخت نمایند. پس از آن به پرداخت نیمه دیگر یا بخشش آن توصیه شده است و به‌طور کلی بخشش به عنوان صفتی از صفات پرهیزکاران عنوان شده است و در پایان نیز الله با وصف بصیر یاد شده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره بقره، دومین سوره قرآن است که به خاطر دربرداشتن داستان گاو بنی‌اسرائیل، به نام بقره شناخته می‌شود. این سوره با ۲۸۵ یا ۲۸۷ آیه، بزرگ‌ترین سوره قرآن است. این سوره اولین سوره‌ایست که با حروف مقطعه شروع می‌شود. بیشترین احکام فقهی قرآن نیز در این سوره قرار دارد. این سوره هشتاد و هفتمین و به نقلی هشتاد و ششمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام است که پس از سوره مطففین و پیش از سوره انفال نازل شده است. در ترتیب مصحف اما بعد از سوره حمد و قبل از سوره آل‌عمران قرار گرفته است. تمام آیات این سوره در مدینه نازل شده‌اند، بجز آیه ۲۸۱ سوره که در ماجرای حجةالوداع نازل شده است. وجود ۲۶ ناسخ یا منسوخ در این سوره گزارش شده است.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.