آیه ۱۷۸ سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
|||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
[[رده:آیه‌های مکی قرآن]] | [[رده:آیه‌های مکی قرآن]] | ||
[[رده:آیه‌های با موضوع ایمان]] | |||
[[رده:آیه‌های با موضوع قصاص]] | |||
[[رده:آیه‌های با موضوع عذاب]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۲۱
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | بقره | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۸۶ | ||||
| شماره آیه | ۱۷۸ | ||||
| شماره جزء | ۲ | ||||
| شماره حزب | ۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۷۸ سوره بقره، صد و هفتاد و هشتمین آیه از دومین سوره قرآن است. این آیه را مدنی دانسته‌اند. متن آیه در موضوع قصاص است. در این آیه قصاص به عنوان یکی از حدود الهی تعریف شده است و تأکید شده است که زن در برابر زن، آزاد در برابر آزاد و بنده در برابر بنده مجازات خواهد شد. در ادامه آیه بخشش از جانب اولیاء دم توصیه شده و تجاوز از این قانون، ممنوع اعلام شده است که عذاب الهی را در پی خواهد داشت.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى ۖ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنْثَىٰ بِالْأُنْثَىٰ ۚ فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ۗ ذَٰلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ ۗ فَمَنِ اعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! در مورد کشته شدگان قصاص بر شما مقرر شده است، آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن، پس هرکسی که از جانب برادرش برای او چیزی بخشوده شد، به خوبی پیروی کند و به نیکی دیه را به او بپردازد این تخفیف و رحمتی از جانب پروردگارتان برای شماست، پس هرکس بعد از این تجاوز کرد برای او عذابی دردناک است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«ای مؤمنان بر شما در مورد کشتگان قصاص مقرر گردیده است، که آزاد در برابر آزاد، برده در برابر برده و زن در برابر زن [قصاص شود] و اگر کسی در حق برادر [دینی]اش بخشش کند، بر اوست که خوشرفتاری کند و [قاتل باید دیه را] به نیکی به او بپردازد، این آسانگیری و رحمتی از سوی پروردگارتان است، از آن پس هرکس بی‌روشی کند، عذابی دردناک [در پیش] خواهد داشت»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در ضمن آیه گذشته در خصوص نیکی و آموزه‌های اسلامی؛ در این آیه و آیه بعدی، به موضوع برخی از احکام فقهی در اسلام پرداخته شده است. در این آیه به موضوع قصاص پرداخته شده است و در ادامه تصریح می‌شود که زن در برابر زن، آزاد در برابر آزاد و بنده در برابر بنده مجازات می‌شود. در این آیه به مسئله بخشش قصاص توسط اولیاء دم اشاره شده است و از این اقدام به عنوان روشی پسندیده یاد شده و در مقابل به قاتل توصیه شده است که در پرداخت دیه کوتاهی نکند. در پایان آیه نیز از این حکم به عنوان تخفیف الهی یاد شده که تجاوز از این قانون، ممنوع و تجاوز از حدود الهی دانسته شده است که منجر به عذاب خواهد بود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره بقره، دومین سوره قرآن است که به خاطر دربرداشتن داستان گاو بنی‌اسرائیل، به نام بقره شناخته می‌شود. این سوره با ۲۸۵ یا ۲۸۷ آیه، بزرگ‌ترین سوره قرآن است. این سوره اولین سوره‌ایست که با حروف مقطعه شروع می‌شود. بیشترین احکام فقهی قرآن نیز در این سوره قرار دارد. این سوره هشتاد و هفتمین و به نقلی هشتاد و ششمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام است که پس از سوره مطففین و پیش از سوره انفال نازل شده است. در ترتیب مصحف اما بعد از سوره حمد و قبل از سوره آل‌عمران قرار گرفته است. تمام آیات این سوره در مدینه نازل شده‌اند، بجز آیه ۲۸۱ سوره که در ماجرای حجةالوداع نازل شده است. وجود ۲۶ ناسخ یا منسوخ در این سوره گزارش شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۵: ۲۲۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱: ۶۵۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۲۷.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۲۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱: ۶۰۳–۶۰۵.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره بقره»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۹۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
