آیه ۳۱ سوره قلم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قلم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۲ | ||||
| شماره آیه | ۳۱ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۳ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳۱ سوره قلم سی و یکمین آیه از شصت و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. قرآن در ادامه داستان «اصحاب الجنة» در این آیه چنین می‌گوید: «آنها فریادشان بلند شد و گفتند: وای بر ما که طغیانگر بودیم.» به گزارش مکارم مفسر شیعی، صاحبان باغ پس از اعتراف به ظلم، در اینجا اعتراف به طغیان می‌کنند و این سخن آنان نشان‌دهنده آن است که طغیان مرحله‌ای بالاتر از ظلم و ستم است. چراکه ستم‌کار ممکن است اصل قانون را بپذیرد، ولی بر اثر هوای نفس دست به ظلم بزند؛ اما فرد سرکش و طاغی از همان ابتدا قانون را زیرپا می‌گذارد. به عقیده او «ظلم» برای اشاره به ستم بر خویش و «طغیان» برای اشاره به تجاوز به دیگران به‌کار رفته است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«گفتند: وای بر ما به‌راستی که ما طغیانگر بوده‌ایم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«گفتند وای بر ما، ما سرکش بوده‌ایم»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن در ادامه داستان «اصحاب الجنة» در این آیه چنین می‌گوید: «آنها فریادشان بلند شد و گفتند وای بر ما که طغیانگر بودیم.» به گزارش مکارم، صاحبان باغ پس از اعتراف به ظلم، در اینجا اعتراف به طغیان می‌کنند و این سخن آنان نشان‌دهنده آن است که طغیان مرحله‌ای بالاتر از ظلم و ستم است. چراکه ستم‌کار ممکن است اصل قانون را بپذیرد، ولی بر اثر هوای نفس دست به ظلم بزند؛ اما فرد سرکش و طاغی از همان ابتدا قانون را زیرپا می‌گذارد. به عقیده او «ظلم» برای اشاره به ستم بر خویش و «طغیان» برای اشاره به تجاوز به دیگران به‌کار رفته است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قلم، شصت و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دومی سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره علق و پیش از سوره مزمل نازل شد. از مجموع آیات این سوره، بیست آیه (آیات ۱۷ تا ۳۳ و ۴۸ تا ۵۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره قلم، دو آیه (آیات ۴۴ و ۴۵) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۱۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۶۱۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۵.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۴۰۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قلم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۲۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
