آیه ۱۹۴ سوره بقره
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | بقره | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۸۶ | ||||
| شماره آیه | ۱۹۴ | ||||
| شماره جزء | ۲ | ||||
| شماره حزب | ۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۹۴ سوره بقره، صد و نود و چهارمین آیه از دومین سوره قرآن است. این آیه را مدنی دانسته‌اند. در متن آیه، احکامی در خصوص جهاد و جنگ آمده است. در متن این آیه جنگ دفاعی در ماه‌های حرام با وجود ممنوعیت جنگ، بلامانع ترسیم شده و در ادامه نیز به رعایت تقوا در جنگ توصیه شده است. در این آیه تأکید شده است که همانگونه که به شما تعدی می‌شود، پاسخ بدهید.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ ۚ فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«ماه حرام در مقابل ماه حرام است، و (شکستن) حرمت (مقدسات) دارای قصاص است، پس هرکس به شما تجاوز کرد به مانند آنچه به شما تجاوز کرده است، به او تجاوز کنید، و از خدا بترسید و بدانید که خداند با پرهیزگاران است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«ماه حرام در برابر ماه حرام است و حرمت [شکنی] ها را باید مقابله به مثل کرد، پس هرکس که ستم بر شما کرد، به همان گونه که بر شما ستم می‌کند، بر او 'ستم' روا دارید و از خداوند پروا کنید و بدانید که او با پرهیزگاران است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که این آیه در موضوع جنگ در ماه حرام است. بر اساس این آیه، با وجود ممنوعیت جنگ در ماه‌های حرام، گفته شده است، در این ماه اگر حمله‌ای به مسلمانان بشود، پاسخ دریافت خواهد کرد. در علت این حکم آمده است که آنچه حرمت دارد، قصاص نیز دارد. در ادامه آیه آمده است که هرکس به شما تجاوز کرد، همانند همو به وی پاسخ دهید و در پایان توصیه شده است که پرهیزکاری و تقوا همواره رعایت شود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره بقره، دومین سوره قرآن است که به خاطر دربرداشتن داستان گاو بنی‌اسرائیل، به نام بقره شناخته می‌شود. این سوره با ۲۸۵ یا ۲۸۷ آیه، بزرگ‌ترین سوره قرآن است. این سوره اولین سوره‌ایست که با حروف مقطعه شروع می‌شود. بیشترین احکام فقهی قرآن نیز در این سوره قرار دارد. این سوره هشتاد و هفتمین و به نقلی هشتاد و ششمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام است که پس از سوره مطففین و پیش از سوره انفال نازل شده است. در ترتیب مصحف اما بعد از سوره حمد و قبل از سوره آل‌عمران قرار گرفته است. تمام آیات این سوره در مدینه نازل شده‌اند، بجز آیه ۲۸۱ سوره که در ماجرای حجةالوداع نازل شده است. وجود ۲۶ ناسخ یا منسوخ در این سوره گزارش شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۵: ۲۹۲.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲: ۸۵.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲: ۳۱–۳۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره بقره»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۹۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
