تفسیر آلاء الرحمن
تفسیر آلاء الرحمن با عنوان اصلی آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، تفسیری ناتمام به زبان عربی است که توسط محمدجواد بلاغی نجفی (متوفی ۱۳۵۲ قمری)، مفسر، فقیه و متکلم شیعه امامی، تألیف شده است. این تفسیر شامل سه سوره اول قرآن (فاتحه، بقره و آل عمران) و بخش کوچکی از سوره نساء است. بلاغی در نامهای به شاگرد خود، میرزا علی اردوبادی غروی، انگیزه خود را از نوشتن این تفسیر بیان میکند. براساس این نامه، وی از سال ۱۳۴۹ قمری، شروع به نوشتن تفسیری بر اساس اصول علمی و مذهب شیعه کرده است. او معتقد بوده که تفاسیر مهم شیعه مانند تبیان و مجمعالبیان بیش از حد به مسائل لغوی، صرف و قرائات پرداختهاند و از بیان مزایای قرآن غافل ماندهاند. بنابراین، تصمیم میگیرد تا تفسیری مختصر اما جامع بنویسد که مفاهیم و معارف قرآنی را به درستی تبیین کند. این تفسیر با یک مقدمه شروع میشود که در آن موضوعاتی مانند «اعجاز قرآن»، «حقانیت پیامبران»، «تفاوت معجزات»، «فلسفه نزول قرآن» و «برتری قرآن بر دیگر معجزات» بررسی شدهاند. بلاغی همچنین در این تفسیر به موضوعاتی مانند «جمعآوری قرآن»، «عدم تحریف قرآن»، «اختلاف قرائات» و «نیاز به تفسیر قرآن» پرداخته است. یکی دیگر از ویژگی کتاب اینست که مؤلف در این تفسیر از بحثهای خشک علمی، فلسفی و کلامی پرهیز و سعی کرده است با استفاده از روشهای ترکیبی از فلسفه، لغت و روایات برای توضیح مفاهیم قرآنی استفاده کند. این رویکرد باعث شده است که تفسیر او برای مفسران بعدی مفید واقع شود. این تفسیر در دو جزء (در یک مجلد) چاپ شده است که شامل تفسیر آیات سور یادشده تا آیه ۵۷ سوره نساء است. همچنین مؤلف در پایان جزء دوم آیه ۶ سوره مائده را تفسیر کرده است. چاپ اول این تفسیر در سال ۱۳۵۱ قمری و در شهر صیدا (لبنان) انجام شده است.[۱]